Het probleem Cyprus is een erfenis van de Koude Oorlog. Het is uitgegroeid tot een van die bloedende wonden van de mensheid, in die complexe regio van het oosten van het Middellandse-zeegebied, het Midden-Oosten en de Balkan.

Muurvast

Binnenkort zal het 23 jaar geleden zijn dat er dubbele imperialistische aanslag op het land werd gepleegd : de staatsgreep door de Griekse junta en EOKA B’ en de Turkse invasie die daarop volgde met een bezetting van 37% van het grondgebied, die tot op vandaag verder duurt. Ondanks de zovele VN-resoluties van Algemene Vergadering en Veiligheidsraad komt er maar geen oplossing in het verschiet.

Na 23 jaar is er nog altijd geen enkele vluchteling kunnen terugkeren naar zijn of haar huis. Geen enkel geval van de 1619 vermisten is intussen opgeklaard. De meest fundamentele mensenrechten van de bevolking in het bezette gebied worden met de voeten getreden, in de eerste plaats die van de Griekse Cyprioten die nog in dat gebied wonen. Maar ook de Turkse Cyprioten zijn er het slachtoffer van; daarom zijn er dan ook zovelen die naar andere landen zijn geëmigreerd. Vanuit Turkije blijven er kolonisten komen, met de bedoeling de demografische samenstelling op Cyprus te wijzigen. De kolonisten vormen in het bezet gedeelte nu al de meerderheid.

Het culturele erfgoed wordt er eveneens kapot gemaakt. Oude structuren en byzantijnse kerken worden vernield, terwijl historische en artistiek waardevolle stukken het land worden uitgesmokkeld of illegaal in het buitenland verkocht.

Dode VN-resoluties

Als dit zo verder blijft gaan wordt de situatie bijzonder gevaarlijk. Er tekent zich aan de kant van Turkije geen politieke wil af om aan de VN-resoluties tegemoet te komen. Er beweegt wel wat bij de V.N.-secretaris-generaal of zelfs bij de vertegenwoordigers van de grootmachten maar niemand blijkt Turkije onder druk te willen zetten, of zelfs maar vriendschappelijke overtuigingskracht te willen gebruiken opdat de Turkse troepen zouden worden teruggetrokken. Zelfs de Europese Unie, waarbij Cyprus kandidaat is om lid te worden, gebruikt deze opname eerder om Cyprus onder druk te zetten meer toegevingen te doen, dan om Turkije er toe over te halen het internationaal rechtte respecteren.

Binnenkort is er een ontmoeting gepland tussen de Cypriotische president Klerides en de Turks-Cypriotische leider Denktash, die mekaar naar alle waarschijnlijk in New York zullen ontmoeten onder de auspiciën van V.N.-secretaris Kofi Annan. Maar op dit ogenblik ziet het er niet naar uit dat daar veel vooruitgang zal worden geboekt. Denktash heeft al zo vele keren gezegd dat “geen oplossing” voor hem de oplossing is. Waar hij op uit is is de erkenning van zijn onwettelijke staat en de officia-lisering van de verdeling van Cyprus.

Turkije-lsraël

Cyprus is een kruitvat in de regio. De Britse basissen worden ook door de Amerikanen gebruikt, die zelf een grote basis gebouwd hebben in bezet gebied. Van hier uit willen ze hun “Rapid Deployment Force” (snelle-interventie macht) laten opereren wanneer ze het nodig achten.

Intussen heeft Washington een militaire overeenkomst gesponsord tussen Israël en Turkije die gericht is tegen de volkeren van het Midden-Oosten en het Oosten van het Middellandse-zeegebied. Er staan gemeenschappelijke militaire oefeningen van de Turkse, Israëlische en Noord-Amerikaanse lucht- en zeemacht in het gebied rond Cyprus op het programma. Het is duidelijk dat de Verenigde Staten in haar plannen om de wereld te controleren Turkije en Israël de rol van lokaal regionale politieman toebedeelt.

Bij de Cypriotische bevolking blijft de verwachting hoog dateruiteindelijktoch een vreedzame oplossing zal komen voor een federaal onverdeeld land. Cyprus zou volledig gedemilitariseerd moeten worden zonder vreemde troepen of basissen op haar grondgebied. Dit is de enige weg, denken wij, om een brug naar de vrede te bouwen.

Donis Christofinis

Cypriotische vredesraad

17 mei 1997