Een jaar geleden, op 3 juni ’98, werd te Parijs de organisatie ATTAC (Action pour une taxation de transaction financiéres pour l’aide aux citoyens) (1) opgericht. Het artikel “Désarmer les marchés” (2) van Ignacio Ramonet, hoofdredacteur van “Le Monde Diplomatique” (3) gaf de aanleiding tot de stichting van ATTAC.

Ramonet wees in deze bijdrage op de neo – liberale mondialisering die geleid heeft tot grotere ongelijkheid. De dominantie van Noord over Zuid en de groeiende kloof in de geïndustrialiseerde wereld tussen arm en rijk.

Hij wees hierbij op de wereldwijde economische oorlog die aan de gang is, waarbij de nationale economieën onderworpen worden aan de globale, financiële markten. Hierin zag Ramonet eveneens de oorzaak van allerlei wereldproblemen, zoals de ondraaglijke schuldenlast van de derde wereld, de internationale financiële crisis, de toenemende werkloosheid, het groeiend aantal armen, de etnische oorlogen, de migrantenstroom en de onveiligheid en verrechtsing. Een eerste stap om het tij te doen keren zag de hoofdredacteur van “Le Monde Diplomatique” in de Tobin – taks. Een plan dat reeds was uitgewerkt door de Amerikaanse Nobelprijswinnaar James Tobin in 1972. Dit zou er in bestaan op de financiële markten een belasting te heffen die de economie zou stabiliseren maar gelijktijdig fondsen ter beschikking te stellen voor de internationale gemeenschap. Met een bescheiden taks van 0,1 % zou dit jaarlijks 166 miljard dollar opleveren, wat tweemaal meer vertegenwoordigt dan de jaarlijkse som die nodig is om tegen het begin van de komende eeuw de extreme armoede uit de wereld te bannen. Een heffing van 0,25 % zou zelfs 290 miljard dollar opleveren.

Het is hierbij goed om weten dat dagelijks 1.500 miljard dollar voor speculatieve doeleinden door de wereld zweeft, terwijl de wereldhandel per jaar ongeveer 6000 miljard dollar bedraagt.

DE OPRICHTING VAN ATTAC

Het voorstel van Ramonet was om ATTAC als een niet-gouver-nemente wereldorganisatie op te richten, samen met de vakbonden, culturele, sociale en ecologische organisaties, om druk uit te oefenen op de regeringen en andere beleidsmensen. De medewerkers van “Le Monde Diplomatique” namen het initiatief.

Op 3 juni werd ATTAC wettelijk gesticht. Op 9 juni werd een persconferentie gehouden, onder voorzitterschap van Viviane Forrestief, auteur van het boek “De terreur van de economie”. Verschillende kranten sloten zich aan bij het initiatief. Naast ‘Le Monde Diplomatique’, ‘Politis’, ‘Charlie Hebdo’, ‘Temoin-nage Chréien’, ‘Humanité Hebdo’ e.a. Verschillende vakbondsfederaties van de banken (CGT-CFDT, UGICT), boerenfederaties, werklozencomités, de syndikaten van magistraten, leraars en ingenieurs en ook talrijke personaliteiten sloten zich aan bij de oprichting van ATTAC. Erevoorzitter werd Ignacio Ramonet, voorzitter Bernard Cassin (redactiesecretaris van ‘Le Monde Diplomatique’), vice-voorzit-ter Chantal Aumeran (van het nationaal syndikaat van de belastingambtenaren) en Francois Dufour (van de federatie van boeren) en algemeen secretaris Christophe Aguiton (van de werklozencomité’s).

Tevens werd een wetenschappelijk comité opgericht, samengesteld uit professoren en specialisten, dat als opdracht heeft de nodige en gepaste studies uit te voeren en documenten te publiceren.

Maar ATTAC wil zich niet beperken tot de Tobin – taks maar wenste zijn doelstellingen uit te breiden o.m. door te ijveren voor een vermogensbelasting, de afschaffing van de belastingsparadijzen, het negatief aspect van de pensioenfondsen, controle op de internationale akkoorden of projecten zoals b.v. het Multilateraal Akkoord voor Investeringen (MAI). Kortom,

zich op alle vlakken inzetten tegen de prerogatieven die het fi-nanciekapitaal zich toeeigent ten koste van de gemeenschap. Sindsdien is ATTAC in een jaar tijd uitgegroeid tot een beweging met 10.000 leden en werden er reeds 110 regionale co-mité’s opgericht. In het parlement werd de minister van economie, Strauss-Kahn, geïnterpelleerd, en ik heb zelf kunnen vaststellen dat, tijdens de recente meetings en verkiezingsdebatten, het probleem van de Tobin – taks steeds aan de orde werd gesteld.

Natuurlijk gebruiken de tegenstanders wel steeds het argument dat dit een wereldprobleem is dat niet door één land kan vooropgesteld worden.

In “Le Monde” (17/6) werd bekend gemaakt dat op 16/6 in het parlement, op initiatief van volksvertegenwoordigers van de regeringspartijen (PS, Communisten, Groenen, MDC en Radicalen, een comité van ATTAC werd opgericht. Reeds 60 parlementsleden hebben zich bij dit initiatief aangesloten. Na de Europese verkiezingen werd door een delegatie van ATTAC een nationale petitie, voor het taxeren van de financiële transacties te Straatsburg aan de leiders van de verschillende politieke fracties overhandigd.

INTERNATIONAAL

De Franse oprichters zijn er van in het begin van uitgegaan dat, om te slagen, ATTAC een brede niet-gouvernementele wereldorganisatie moet worden.

Een vijftiental verenigingen van ATTAC is in Europa, Afrika en Noord en Zuid Amerika reeds opgericht of worden eerstdaags gesticht.

Een internationale ontmoeting zal eveneens plaats hebben te Parijs op 24, 25 en 26 juni.

BELGIË

Op 10 februari namen een 60-tal personen in Brussel deel aan een vergadering waar ATTAC België werd gesticht. Enkele plaatselijke afdelingen werden reeds opgericht. Op 6 juni werd eveneens te Gent tijdens een congres waarop een zestigtal personen aanwezig was ATTAC Vlaanderen opgericht. Na de uiteenzettingen van Eric Goeman, Jaap Kruithof, Paul Verbraeken en Ronald Commers, gevolgd door een dialoog met de deelnemers, werd een voorlopig comité samengesteld. Dat heeft als opdracht een nieuwe bijeenkomst in september voor te bereiden, waarop naast een ontwerp van statuten, een actieprogramma zal worden besproken.

André De Smet P.S.

• “Aktie voor een heffing op de financiële verrichtingen ten behoeve van de burger”
• “Ontwapen de markten”
• “Le Monde Diplomatique” is een progressief, onafhankelijk maandblad. De oplage steeg van 100.000 in 1991 tot 190.000 in 1998.

“Le Monde Diplomatique” verschijnt eveneens in samenwerking met nationale maand- of weekbladen in Italië, Duitsland, Zwitserland, Spanje, Mexico, Griekenland, Portugal, en in de Engelstalige en Arabische wereld. Samen maakt dit een oplage uit van 700.000 exemplaren.

Nuttige adressen:

ATTAC Vlaanderen, Dracenastraat 21, 9000 Gent

ATTAC Belgique, p.a. CNCD, 9 Quai du Commerce, 1000 Brussel

ATTAC France, 9 bis, Rue de Valence, 75005 Paris

Verenigingen die over dit thema een avond willen voorbereiden kunnen zich ook wenden tot Vrede vzw, Galgenberg 29, 9000 Gent. Tel. (09) 233 46 88 die hen hierbij behulpzaam wil zijn.