Zaterdag 8 juni heeft China in Lop Nor, het testgebied in de noordelijke provincie Xinjiang, een atoombom ondergronds tot ontploffing gebracht. Berichten hebben het over een middelgrote bom van 20 tot 80 kiloton. (De Noord-Amerikaanse bom op Hiroshima, 6 augustus 1945, was er een van 12,5 kiloton.) De Chinese autoriteiten hebben meteen aangekondigd dat ze na september van dit jaar geen atoomproefnemingen meer zullen doen. Vorig jaar had China twee proefnemingen uitgevoerd. De meeste regeringen over de wereld verspreid hebben hun ontgoocheling, of spijt uitgedrukt. Vredeskrachten hebben deze proefneming veroordeeld, zoals ze ook alle andere proefnemingen steeds hebben veroordeeld.

China verdedigde zich met de uitleg dat Peking altijd een enorme terughoudendheid aan de dag heeft gelegd in verband met atoomproefnemingen. “Ons aantal nucleaire tests is bijzonder beperkt”, zei het ministerie van buitenlandse zaken. “Het is nodig voor de veiligheid van ons nucleair arsenaal”.

Noord-Amerikaanse onderzoekers menen te weten dat China proefnemingen nodig heeft om een programma af te kunnen werken dat het land in staat moet stellen raketten met meerdere atoomkoppen te produceren. Iets wat de andere vier officiële atoomstaten reeds kunnen.

Peking onderstreept dat het minder atoomwapens heeft dan de andere, dat het minder tests heeft uitgevoerd dan de andere atoomstaten. Waarnemers menen dat China over 250 tot 300 atoomkoppen beschikt. In de verklaring van het ministerie van buitenlandse zaken wordt nogmaals herhaald dat “de Chinese atoomwapens louter defensief bedoeld zijn, en dat China nooit als eerste het atoomwapen zal gebruiken”.

De onderhandelingen voor dergelijk teststopverdrag(C.T.B.T.)zijninGenève in een eindfase gekomen. Hier gaat China nu akkoord ’tijdelijk’ (voor 10 jaar af te zien van het recht op vreedzame nucleaire proeven. Het probleem daar blijft nog rond de inspectie en controle : men wil ploegen internationale experts en permanente inspectiecentra in elk land. Peking vreest dat haar nationale veiligheid daardoor in het gedrang kan komen. Vanuit de vredesbeweging blijven wij ijveren voor een verdrag dat kan werken, en waarin alle proefnemingen verboden worden: ook die in het laboratorium, ook die tests die “zo klein zijn dat ze net niet onder de definitie vallen van een atoomtest (=geen kettingreactie opwekken, d.i. de zogenaamde subcritical nuclear test)”.

Frankrijk en de V.S. sluiten nucleair akkoord

Parijs en Washington hebben besloten hun atoomwetenschappers nauwer te laten samenwerken. Er bestonden al vroegere akkoorden tussen beide landen – getekend in 1961 en 1985 – om informatie uit te wisselen in functie van de veiligheid en betrouwbaarheid van de atoomwapens.

Nu men in Genève op het punt staat de atoomproefnemingen te verbieden was er kennelijk nood aan een verdiepte samenwerking. Volgens eigen zeggen willen beide landen vooral verzekeren dat de atoomwapens niet degraderen, niet per toeval zouden ontploffen, of gestolen kunnen worden. De samenwerking zou niet dienen voor de ontwikkeling van nieuwe wapens.

In élk geval blijft het een samenwerking die twee nucleaire staten moet helpen de bruikbaarheid van hun atoomwapens te verlengen, terwijl anderen moeten beloven nooit dergelijk wapen te willen verwerven.

Wij blijven ijveren voor een atoomwapenvrije 21ste eeuw. Wij geloven dat het atoomwapen bij uitstek het wapen van de macht is. Dat het in zijn technologische verfijning opschuift naar werkelijke inzetbaarheid, in de eerste plaats tegen ‘vijanden in de Derde Wereld’. Wij kunnen niet aanvaarden dat aan een paar landen wordt toegestaan dit vreselijk vernietigingswapen te bezitten, én nog verder te ontwikkelen, terwijl zijzelf het dan willen ontzeggen aan de anderen. Dit wapen moet weg. In de besprekingen moeten trouwens èlle atoomwapenarsenalen betrokken worden. Dat betekent dus ook Pakistan, Indië en vooral Israël, dat waarschijnlijk evenveel atoomwapens heeft als China. Er moeten nieuwe ontwapeningsgesprekken komen die als uiteindelijk doel hebben het nucleair wapen de wereld uit te helpen.