België en de NAVO in 1997

Het standpunt van mininster Derycke van Buitenlandse Zaken

In juli op de top van Madrid zal de drukvan de Verenigde Staten groot zijn om drie Centraal-Europese staten in de NAVO op te nemen. Rusland is er tegen. Frankrijk en Duitsland menen dat het niet zo vlug moet gaan.

Geraamde uitgaven en kostprijs voor de 4 Visegradilanden kandidaat-toetreders tot de NAVO
LandHuidige militaire uitg.Nationaal deel in het tot. vd 4Voor de 4 samen: over 10 jaar 2,5 miljard $Voor de 4 samen: over 10 jaar 25 miljard $
Tsjechië
Hongarije
Polen
Slovakije
800 miljoen 723 miljoen 2,3 miljard 310 miljoen19% 17,5% 55,6 % 7,5 %47,5 miljoen/jaar 43.7    miljoen/jaar
139 miljoen/jaar 18.8    miljoen/jaar
475 miljoen/jaar 437 miljoen/jaar 1390 miljoen/jaar 188 miljoen/jaar
Bron:   The military balartce 95/96 The Internationale Institute for Strategie Studies – Oxford University Press

Onze minister van BZ publiceerde een genuanceerd standpunt waarin hij de uitbreiding van de NAVO mogelijk en gewenst noemt (De Morgen 15/1) doch er tevens op wijst dat de relaties met andere landen waaronder Rusland moeten worden versterkt. Hij meent dat er zelfs kan gedacht worden aan de oprichting van een nieuw “orgaan” dat b.v. NAVO-Rusland-Raad zou heten. De stellingname van minister Derycke komt grotendeels overeen met uitlatingen van premier Dehaene. Bijna een regeringsstandpunt dus. Belangrijk is dat gehamerd wordt op de noodzaak om het wantrouwen van Rusland weg te nemen door de NAVO-uitbreiding bij consensus te verwezenlijken. Het standpunt van de Duitse bondskanselier Helmut Kohl gaat in dezelfde richting. Kohl gelooft in een akkoord met Rusland over de NAVO. De Fransen hielden zich aanvankelijk gedeisd, want zij wilden het graag op een akkoordje gooien met de Amerikanen over de grote commando’s. Men mag niet vergeten dat militair vertoon op de Champs Elysées nog altijd de Franse republikeinse harten beroert. Het gaat meer om het prestige dan om de werkelijke macht. Le Monde schreef wel (27/1) dat de uitbreiding van de NAVO omzichtig zal gebeuren, doch in feite worden er niet meer dan wat historische feiten aangehaald die weinig relevant zijn voor het probleem van de NAVO zoals het gesteld wordt in 1997. Er wordt inderdaad voorzichtig gemanoeuvreerd door de regeringen en het Belgisch standpunt verdient alleszins een zeer eervolle vermelding omdat het streven naar veiligheid door vrede impliciet doch zeer duidelijk is. Als regeringstandpunt kan het eigenlijk niet direct verbeterd worden.

En de vredesbeweging ziet met lede ogen dat voor de zoveelste keer diplomatieke manoeuvers gebruikt worden door de regeringen om elkaar de loef af te steken of macht en zelfs hegemonie te consolideren. Dat vrede het kostbaarste is voor de menselijke soort wordt wel ingezien doch men gedraagt zich alsof dit reeds verworven is en wel zal blijven. Ondertussen speelt men dodelijke spelletjes met militaire middelen die trouwens nu reeds vele slachtoffers maken. Men schijnt zelfs uit het oog te verliezen dat de strijd tegen de uit-deining van de nucleaire rotzooi absoluut nog niet gewonnen is. Tot nog toe kan men nog volhouden dat alleen de “anderen” niet te betrouwen zijn. Hoe lang kan men nog veinzen te geloven in dit soort wishful thinking? Dat vrede alleen kan gevestigd worden met de anderen en zeker niet tegen de anderen wordt nu reeds lang genoeg alleen met de lippen beleden. Hoe lang men tegenover de anderen en zichzelf kan blijven huichelen is niet geweten. Beschavingen zijn sterfelijk en dit nog niet afgesloten nucleair tijdvak is buitengewoon gevaarlijk.

De Russische veiligheidsadviseur wil de handen vrij om toch als eerste een kernwapen te kunnen inzetten (zoals de andere kernmogend-heden). Dergelijke verbale stoerdoenerij dreigt een weg te openen naar – minstens -een psychologische escalatie waarbij het “bon ton” is met vuur te spelen. De verantwoordelijkheid hiervoor is zeker gedeeld. Het gaat hier niet om onberekenbare Russen maar vooral om de ongenadige overwinnaarsmentaliteit van het Westen door Moskou in een hoekje te drummen. V.S.

De laatste loodjes (tot 8/2/97)

Parijs en Bonn (Le Monde) verdedigen nu openlijk hun idee van een top met 5. Londen bestudeert de idee en Washington schijnt voorzichtig positief en Rusland vindt het goed alleen met de groten te onderhandelen. Chirac en Kohl zouden het goed vinden rechtstreeks met Rusland te onderhandelen om de (historische) tegenstellingen tussen de NAVO en Moskou te overbruggen. Het advies van de kleine mogendheden wordt vanzelfsprekend genegeerd want zij zijn tegen (althans Italië en België).

Dit recente gesjoemel is misschien wel het ergste wat wij tot nog toe hebben meegemaakt in het kader van de aanzet voor de hernieuwde koude oorlog. De rakettenfanaten hebben nu ook geleerd met stapjes vooruit te gaan. De eerste stap bestaat in het onderdrukken van de middelgrote en kleine mogendheiden.

Het zal niet de laatste zijn indien men laat begaan.

11/2/97 Victor Stuyck