NAVO

De NAVO wil ten allen prijze naar het oosten uitbreiden. Over de details en een goed ogende verpakking zal tijdens de komende weken en maanden nog veel gepalaverd worden. Maar dat alles is per slot van rekening maar bijzaak. Het staat als een paal boven water dat de NAVO nieuwe Oost-Europese landen op zal nemen, wat het ook moge kosten. Het prijskaartje zal dan ook aanzienlijk zijn : niet alleen financieel maar ook de politieke kosten – waar men niet veel over spreekt – zullen niet te overzien zijn.

Over de financiële kost krijg je ook al niet veel te horen. Die zal afhangen van de aard en de wijze waarop deze oostwaartse uitbreiding zal gebeuren. Wanneer men nieuwe lidstaten zoals Polen, Hongarije, Tsjechië alleen formeel zou opnemen, en voor de rest alles bij het oude laten, dan zouden de financiële gevolgen gering zijn. Maar dit scenario valt niet te verwachten. Wanneer deze landen ook hun wapensystemen en infrastructuur moeten afstemmen op de NAVO-normen en de luchtverdediging integreren, dan zullen de kosten miljarden belopen. Daar de toetredingskandidaten geen geld hebben om deze uitgaven zelf te bekostigen, moet dit bedrag natuurlijk van het westen komen. Als men dan nog zou beslissen om er westelijke NAVO-troepen te stationeren, wordt het hele zaakje nog duurder. Ofwel wordt de uitbreiding een louter formele, dus symbolische overeenkomst, maar is ze ook zinloos, ofwel wordt ze extreem duur en een verdere belasting voor de Europese en Amerikaanse belastingbetaler.

De politieke kosten voor deze uitbreiding zouden nog hoger kunnen oplopen, en belangrijker blijken dan de financiële. Wie enkele jaren geleden Moskou bezocht, kon alleen maar verrast zijn over de pro-westerse stemming die er toen heerste. De politieke elite, de intellectuelen, een groot deel van de bevolking en de media waren naïef enthousiast over het westen, dat ze als een voorbeeld aanzagen. Er heerste zoiets als een pro-westers fundamentalisme, waarbij de bewondering voor de V.S. in het middelpunt stond.

Daarvan is nu praktisch niets over gebleven. De stemming is omgeslagen. Het westen wordt steeds meer en meer met scepsis en wantrouwen bekeken. Het streven van de NAVO voor uitbreiding naar het oosten, heeft tot deze mentaliteitsverandering bijgedragen. De reden is verstaanbaar. De NAVO heeft haar drang tot uitbreiding zeer algemeen gesteld, zodat in de toekomst nog andere staten zouden kunnen toetreden. Gelijktijdig wordt echter verklaard dat Rusland geen lid kan

worden. Geloofwaardiger wordt de westerse stelling daar niet door, dat de NAVO-politiek niet tegen Rusland gericht is. Deze operatie wordt dus als onvriendelijk en een potentiële dreiging ervaren in Moskou.

uit “Liberation” “Zeg uitbreiding van de NAVO”

Stel even dat Rusland samen met China en de V.S.-buren Canada en Mexico, een militair pact zou sluiten, en de V.S. de toetreding weigeren, hoe zou Washington dan reageren ? Trouwens, als Rusland geen tegenstander (meer) is, wat is dan nog de reden van bestaan van de NAVO ? Polen en de andere kandidaat-lidstaten verantwoorden hun aanvraag met te stellen dat ze bescherming tegen Rusland zoeken. Wie kan dan beweren dat dit land niet langer een vijand of tegenstander zou zijn ?

De geplande uitbreiding brengt een nieuwe opdeling van Europa. De grens wordt verlegd van de Oder naar de oostgrens van Polen. We krijgen Rusland en het G.O.S. tegenover de rest van Europa. Dergelijke tweespalt is op termijn gevaarlijk. Vrede in Europa kan maar gewaarborgd worden wanneer alle grote staten erbij betrokken worden. De uitsluiting van Moskou is een  gegarandeerd  middel  om  de stabiliteit op termijn te ondergraven. Een bijzonder hoge politieke kost.

De veiligheid van Europa staat niet op de discussie-agenda. Waarom niet ? Omdat het debat reeds vooraf bepaald is. Voor Evere wordt de zin van de NAVO na de koude oorlog eigenlijk verantwoord door haar bestaan zelf. De NAVO werd opgericht om ons te beschermen tegen het communisme en de Sovjetunie. Deze bedreiging is weggevallen. Daaruit zou men eindelijk de nodige conclusies moeten trekken.

De hoofdbekommernis van Evere de laatste jaren is inderdaad een nieuwe reden te ontdekken voor hetverderbestaan. Het Amerikaans tijdschrift Newsweek schreef hierover: “een verbond op zoek naar nieuwe opgaven”. Nadat ze haar vroegere denkbeeldige tegenstrever verloren heeft, bliksemt en dondert het plots overal nieuwe onzekerheden en bedreigingen. Wel deze uitbreiding naar het oosten is een poging die nieuwe bestaansreden te vinden; niet op basis van nieuwe bedreigingen zegt men zelf, waardoor eigenlijk het voortbestaan op zich de zingeving wordt. De NAVO moet blijven bestaan precies om niet te verdwijnen, lijkt wel de redenering.

Voor mij is het duidelijk. Ofwel is de NAVO overbodig en moet ze worden afgeschaft. De OVSE kan dan de volwaardige politieke structuur voor de Europese veiligheid worden. Ofwel gelooft men dat de NAVO verder een rol kan spelen om oorlogen te vermijden in Europa, dan moet men bereid zijn alle Europese landen, inclusief Rusland, als leden op te nemen.

De NAVO biedt in de eerste plaats de V.S. de mogelijkheid verder een invloedrijke rol te hebben op het Europese continent. Het partnership for peace is voor vele landen uit Oost-Europa een voorportaal voor toetreding tot de NAVO. Voor Rusland betekent het een hinderlaag om haar vleugellam temaken. Een ware veiligheidsstructuur voor Europa moet alle betrokken landen omvatten op basis van gelijkheid : iedereen of geen.

Bij zijn laatste bezoek aan Moskou lanceerde NAVO-secretaris-generaal Javier Solana, een voorstel om de Noord-Atlantische Coöperatieraad (NACC) op de voorgrond te plaatsen, waarbij hij zich tot een gewiekst verpakkingskunstenaar ontpopte door de NAVO als een meesterwerk van veiligheid te verkopen. Ook Klaus Kinkel doet pogingen om Rusland over de streep te trekken met zijn partnermodel “security 17” dat het nu reeds bestaande consultatietype 16+1 (Evere + Moskou) zou vervangen. Al deze pogingen zijn per slot van rekening maar kalmeerpillen voor Rusland. De werkelijkheid is dat de militaire en politieke macht in de handen van de NAVO geconcentreerd blijft, terwijl het partnership of de coöperatieraad alleen maar een symbolische waarde hebben.

Een NAVO met Rusland erbij, zou haar karakter van militaire organisatie volledig verliezen, want ze zou dan in Europa geen tegenstander meer hebben.

Maar ook hier is enige voorzichtigheid geboden. Zoals reeds gesteld vindt men wel nieuwe bedreigingen. Het vijandbeeld focust op de derde wereld. Herinneren we ons de rede van toenmalig NAVO-baas Willy Claes die ons het gevaar schilderde van het islamitisch fundamentalisme dat – dixit Claes – erger was dan de nu verdwenen ‘communistische vijand’. Kwestie van veilig te spelen, zeggen ze in Evere.

A.U.

bron : Jochem Hippler “Aller oder

Keine”, weekblad Freitag.