Om puur financiële bekommernissen zet België haar beste beentje voor om overtollig legermateriaal aan de man te kunnen brengen. Deze tweedehandshandel houdt wel wat gevaren in. Zelfs door verkopen aan democratische landen, kan een watervaleffect ontstaan, omdat deze dan op hun beurt oud materieel doorverkopen. Dit is geen positief signaal of geen bewijs dat we veiligheid vooral als menselijke veiligheid willen ontwikkelen.

Luchtafweer voor Turkije

De verkoop van Belgische Hawk-raketten aan Turkije wordt voorlopig in de koelkast gestopt. Dat meldden de ministeries van defensie en buitenlandse zaken op 14 januari van dit jaar. Eerder had Nederland al meegedeeld dat het zijn afgedankte Hawk-raketten niet zou verkopen aan Turkije. Alles lijkt van doen te hebben met het huidige machtsspel tussen de twee Nato-bondgenoten maar vijandige buurlanden : Griekenland en Turkije. Het kristalliseerpunt in die ruzie is voor het ogenblik Cyprus, (zie Vrede nr. 320) De Cypriotische regering meldde dat ze moderne Russische luchtdoel-raketten gekocht had. Ankara – dat een deel van het eiland Cyprus militair bezet – dreigt die installaties te bombarderen als ze zouden worden opgesteld.

In dergelijk klimaat lijkt men in Brussel van oordeel dat het beter is de zaak “voorlopig” af te blazen. Enerzijds omwille van de hogervermelde problemen met Cyprus, en anderzijds omwille van de Nederlandse beslissing, zei een woordvoerder van defensie aan de pers.

De Hawk-batterijen dateren van de jaren zestig, en zijn nu vrij gekomen door de inkrimping van onze legeropdrachten in Duitsland, waar ze in Nato-verband het West-Europese luchtruim mee verdedigden. Tien Belgische Hawk-batterijen zouden – volgens een ministeriële beslissing van 29 juli 1994 -worden overgemaakt aan het Franse Thomson-CSF. Dat bedrijf zou de gesprekken voeren en, bij een verkoop, ons land betalen met uitrustingsstukken voor het Mistral-luchtafweersysteem. Deze Hawks werden door Thomson in 1979 en 1985 gemoderniseerd, d.w.z. van opzoekings- en volgradarsystemen voorzien. Naar verluidt zijn deze luchtafweerraketten ondanks de peperdure moderniseringen verouderd.

Reeds in 1994 was er sprake van Turkse belangstelling. De vredesbeweging veroordeelde toen scherp de mogelijke verkoop, en wees op de zware schendingen van de mensenrechten, de oorlog met de Koerden, de spanning met Griekenland, de zelfafgekondigde veiligheidszone op Iraaks grondgebied. De toenmalige minister van defensie, L. Delcroix, verdedigde de mogelijke transactie door te wijzen op het Nato lidmaatschap van Turkije.

Pantserwagens voor Mexico

In het kader van de akkoorden over vermindering van de conventionele bewapening (CFE-akkoord) had België een teveel aan pantservoertuigen. 123 AMX (lichte pantservoertuigen van Franse makelij vnl. voor vervoer van soldaten) werden vernietigd. De rest van de 510 die het Belgisch leger bezat zouden moeten verkocht zijn, aangezien Johan Peleman van IPIS in statistieken terugvond dat België nu geen AMX-en meer in dienst heeft. 136 zijn onderwerp van verkoop aan Mexico. De levering van 103 AMX-en gebeurde al in 1993 door de firma Sabiex International. Wat met de 33 anderen ? In 1993 was de Mexicaanse staat nog niet in oorlog met z’n bevolking in Chiapas, en kon de transactie dus alle officiële vergunningen krijgen. Feit is echter dat België dat pas in 1996 – dus als verkocht in 1995 – heeft opgegeven bij hetVN-wapenregister, m.a.w. na en tijdens de militaire acties tegen de Zapatisten. Dat laatste is dan strijdig met de wet op de wapenhandel. Volgens inlichtingen van het Mexicaanse defensiesecretariaat aan Jane’s Defense Weekly (in 1995) zou België ook500anti-tankraketten,856granaat-lanceerders en 1925 zware machinegeweren hebben verkocht. Wanneer de transactie precies is doorgegaan is niet bekend.

Chili

België zou op het punt staan Leopardtanks te verkopen aan Chili. Aangezien deze tanks van Duitse makelij zijn moet ook dit land haar akkoord geven over deze eventuele transactie. Dat zou intussen effectief gebeurd zijn. Volgens een zegsman van het ministerie van defensie in Brussel is het contract nog niet rond maar de zaak zou in een gevorderd stadium verkeren. Pinochet wil er 67 van bij ons en zoekt op andere plaatsen in Europa nog zo’n 200 stuks aan te kunnen kopen. Volgens de Chileense pers zou het om een bedrag gaan van gemiddeld 6 miljoen fr. per tank, wisselstukken en munitie inbegrepen.

Chili kocht voorheen al gemoderniseerde F-16’s van België. Het protest van derdewereld- en vredesorganisaties werd toen laoniek opzij geschoven met de mededeling : Chili is een democratie en heeft het recht z’n defensie te vernieuwen.

G.S.