Bewapening & Ontwapening

Het herbegint

De berichtgeving

Rusland moet maar NAVO-lid worden, zei de nieuwe chef van de Nationale Veiligheidsraad Ribkin, die Lebed opvolgde als voornaamste raadgever van de Russische president. Hij vindt dat Rusland meer werk moet maken van het Partnerschap voor de Vrede waarvan het formeel deel uitmaakt. Wat de invloed van Ribkin in het Kremlin precies betekent, moet nog blijken. (DS 16.11.96)

Misschien hebben de Russen nu toch een betere kans dan in 1946. Toen probeerde de Sovjetunie er reeds bij te zijn vanaf de oprichting van NAVO (1946). Vele jaren later vertelde P.H. Spaak in een interview voor de BRT dat hij die kandidatuur verschrikkelijk had gevonden. (In de optiek van de NAVO in 1946 was dat inderdaad ondenkbaar, doch nu zou het misschien theoretisch kunnen.)

Op 3 december ’96 sprak Rusland dan nog eens dreigende taal tegen het Westen

Dit gebeurde naar aanleiding van de top van de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) te Lissabon. Moskou kan de plannen tot uitbreiding van de NAVO niet verteren. Frankrijken Duitsland schijnen begrip te hebben voor het wantrouwen van de Russen, doch de V.S. en de kandidaat-leden uit Midden- en Oost-Eurc lebben dat veel minder (DS 3.1T 6). De 54 leden van de OVSE hebben wel op verzoek van de Russen aanvaard het verdrag over de conventionele wapens van 1990 opnieuw te bespreken.

Deze discussie werd gedeeltelijk in de schaduw geduwd door de ruzie tussen de Fransen, bij monde van president Chirac, en de V.S. over de regionale commando’s van de NAVO, waarvan Chirac sommige bevoegdheden naar de OVSE zou willen zien verschuiven (Jacques Isnard in Le Monde 5.12.96).

Rusland wil dialoog maar blijft tegen uitbreiding van de Navo, schrijft De Standaard op 12.12.96 (F.S.). Ditmaal is het de minister van buitenlandse zaken die laat horen dat Rusland ondanks het verzet tegen de uitbreiding van de NAVO wel bereid is over andere aspecten te praten. Een argument van de NAVO is de belofte op het grondgebied van de nieuwe lidstaten géén kernwapens te zullen stationeren, evenmin als vreemde troepen.

Kleine lettertjes

Tot nog toe waren er maar weinig krantenkoppen, uitgenomen in de Franse kranten wanneer ze een standpunt van Chirac in de verf wilden zetten. Een keertje heeft De Standaard ook de kop uitgestoken en deed opmerken dat niet alleen Frankrijk zich ais woordvoerder had opgeworpen van de Europese landen die in Lissabon wilden temporiseren. Ook onze premier had in het Belgisch standpunt er op gewezen dat men bij de NAVO en in de Europese Unie aandacht moet opbrengen voor de veiligheidsnoden van de landen die nog niet kunnen toetreden tot de NAVO, of aan dit proces geen deel hebben (DS 6.6.96).

De discussie over defensie in de V.S.

(DS 16.12.96) wijst op een overgangsperiode in het militair denken. Zoals telkens blijkt zijn hettoppolitici die geen afstand kunnen nemen van het zuiver militair denken, zoals William Perry aftredend minister van defensie, die nog gelooft dat de V.S. ondanks alles zich moeten voorbereiden op een twee-oorlogen-strategie. Gelukkig gaan er meer en meer stemmen op tegen dergelijke “Eiserne Gustav-mentaliteit”. Ook in de V.S. beseft men dat de V.S.-troepen nu meer in vredeshandhaving en humanitaire acties betrokken zijn, en derhalve voor dergelijke missies moeten uitgerust zijn. Het is niet allemaal zo zuiver, want ieder begin is moeilijk ?

Victor Stuyck 1.1.97