Arbeidersbeweging

Na veertien dagen is een einde gekomen aan de staking van het personeel van U.P.S. in de Verenigde Staten.

De voorzitter van de vakbond van Teamsters, Ron Caery, die de 185.000 stakers vertegenwoordigde op de 300.000 werknemers en de vertegenwoordigers van de directie van United Parcel Service (U.P.S.) hebben gedurende een 100 uren durende non stop onderhandeling een akkoord bereikt. In tegenstelling tot president Reagan die in 1981, om de staking van de luchtleiders te breken, alle stakers op straat zette heeft president Clinton het wenselijker geoordeeld dat zijn minister van arbeid mevr. Alexis Herman, bij de onderhandelingen zou bemiddelen. Het moet gezegd worden dat, in tegenstelling tot wat vroeger dikwijls het geval was, de staking op het begrip van de bevolking kon rekenen. Uit een opiniepeiling georganiseerd door CNN en USA Today, bleek dat 55 % van de Amerikanen de staking van de Teamsters ondersteunden alhoewel 28 % verklaarde er nadelige gevolgen van te ondervinden. Slechts 27 % van de ondervraagden steunden het standpunt van U.P.S. Niet zonder reden had de gewezen minister van arbeid, Robert Reich, met betrekking tot de staking, nog kort geleden voor T.V. en radio verklaard “De beurs kent een nooit gekende hoogte. De winsten van de bedrijven stegen in de laatste vijf jaar met 19 % maar de gemiddelde lonen stagneren, aan dit proces van een daling van de lonen moet een einde komen”. Volgens Ron Carey heeft men in de onderhandelingen besloten dat U.P.S. in de komende vijf jaar 10.000 nieuwe extra jobs zal creëren zoals de vakbond had vooropgesteld in plaats van de 1.000 die U.P.S. voorstelde. Ook een loonstijging werd aan de stakers toegezegd. Deeltijdse werknemers zullen voortaan vijftien in plaats van elf dollar per uur verdienen. Ook de pensioenuitkeringen worden hoger.

Het positief resultaat van de actie bij de U.P.S., die 80 % van de markt van het pakjesvervoer in de V.S. verzorgt en waar de lonen reeds hoger lagen dan bij de concurrenten, zal zeker zijn invloed hebben op deze andere sectoren. Het is reeds lang geleden dat de arbeidersbeweging in de V.S. nog zo’n resultaat heeft geboekt. Kort geleden moesten het personeel van Caterpillar en van de twee grootste kranten van Detroit na een staking nog de duimen leggen.

De stakingsactie van U.P.S. en de steun van de Amerikaanse openbare opinie wijzen er op dat iets aan het veranderen is. Alhoewel er zich in de reeds genoemde opiniepeiling nog 31 % tegen de syndikaten uitspraken denkt de grote vakbond A.F.L.-C.I.O. die de staking bij U.P.S. onvoorwaardelijk steunde, dat hier wellicht een ommekeer merkbaar is. (ads)

Aziatische lage lonen zijn te hoog voor “Nike”

Begin juli werd in de pers bekendgemaakt dat de Amerikaanse sportkledingsfabrikant” In het vierde kwartaal van het boekjaar, dat tot eind mei liep, lag de winst slechts 17 % Over het hele jaar steeg de omzet tot 19 miljard dollar (321 miljard frank) en steeg de winst met 44 % naar 796 miljoen dollar of bijna 28 miljard frank. Het boekjaar 1996-1997 werd zodoende de topper in de 25-jarige geschiedenis van deze Amerikaanse multinational. De keerzijde van de medaille Tienduizend personeelsleden van het bedrijf 0.5 Ardaya Aneka, een ondernemer van “Nike” in Indonesië, kregen na een twee weken durende staking in april jl. een loonsverhoging van 10,70 %. In deze Indonesische “Nike” vestiging bedroeg het gemiddeld loon 2,1 dollar per dag, de gemiddelde arbeidsdag duurt er 11.30 uur en onafhankelijke vakbonden zijn er verboden. De arbeiders, 90 % vrouwen tussen de 17 en 20 jaar, worden onmiddellijk ontslagen als ze ziek zijn. Tijdens de hogergenoemde staking die gepaard ging met massale betogingen traden leger en politie hardhandig op. Verschillende arbeiders werden aangehouden en gewond. Een woordvoerder van “Nike” verklaarde na de staking dat, ondanks het gemiddeld jaarloon van de Indonesiërs de 45.000 fr. niet bereikt., “het niet denkbeeldig is dat Indonesië op weg is te duur te worden in verhouding tot de markt”.

In Vietnam, in Ho Chi Minh Ville speelde zich een gelijkaardig schouwspel af bij een andere onderaannemer van ‘”Nike”, de Zuid-Koreaan Sam Yang. De arbeiders, gesteund door de autoriteiten protesteerden er met kracht tegen het brutaal optreden van directie en eisten eveneens een loonsverhoging. De groep die er een bedrijf met 6.000 arbeiders uitbaat, die een salaris krijgen van 1.620 fr. per maand, had zich hiertegen hardnekkig verzet. Volgens de lokale pers heeft de baas, als antwoord op de looneis en de staking 447 arbeiders aan de deur gezet.

Mondialisering

De globalisering van de wereldeconomie laat de multinationals toe de voordelen van de ontwikkelingslanden met hun lage lonen tegen elkaar uit te spelen wanneer de arbeidsvoorwaarden en het niveau van de lonen voor hen het gunstigste zijn.

“Nike” is een van de multinationals die hoofdzakelijk in de derde wereld produceert om in de ontwikkelde landen te verkopen en monsterwinsten te maken. De tweederde van de producten van “Nike” worden in Indonesië, Vietnam en China geproduceerd. De verkoop, 9,19 miljard dollar in ’96-’97 (een netto winst vertegenwoordigend van 796 miljoen dollar), heeft in hoofdzaak plaats in de Verenigde Staten waar iedere inwoner jaarlijks 720 fr. aan “Nike” schoenen uitgeeft. Voor Japan geeft dit 144 fr. en voor China 0,18 fr.

NIKE vorig jaar een recordwinst boekte hoger dan vorig jaar in dezelfde periode.

Philip Kniht, de stichter van “Nike”, startte met een bedrijf in 1963 in Japan. Vervolgens liet hij in de jaren 90 produceren in Zuid-Korea en Taiwan. Na de stijging van de lonen in deze landen verhuisde hij naar China, Vietnam en Indonesië (120.000 arbeiders) om zijn schoenen te vervaardigen. Eens dat China en Zuid-Oost-Azië door de loon-strijd van de arbeiders te duur zullen worden in verhouding tot de markt, zoals de woordvoerder van “Nike” reeds zegde, zal deze Amerikaanse multinational wellicht zijn productie-eenheden naar Afrika overbrengen… Ondertussen geeft “Nike” miljoenen dollar uit aan publiciteitscampagnes en wordt b.v. aan de Amerikaanse sportster Michael Jordan 600 miljoen dollar per jaar betaald voor reclame-spots en de miserie, armoede en uitbuiting van de Aziatische arbeiders ten spijt, rinkelt jaarlijks de kas voor de aandeelhouders van “Nike”.

André De Smet