De VS zijn zeer ontevreden over de miljardendeal die het Franse olieconcern Total met Iran heeft afgesloten. Volgens Washington druist deze verkoop in tegen de VS-wetgeving die handelscontracten met Iran sanctioneert.

De VS-senator Alfonso D’Amato eiste dat men een sanctie tegen Total zou ondernemen, omdat het zich veroorloofde een contract met Iran te ondertekenen voor een waarde van 2 miljard dollar om het gasveld Pars Zuid aan de Perzische Golf te ontginnen. De wet-D’Amato biedt de Amerikaanse president de mogelijkheid sancties uit te vaardigen tegen bedrijven die toch investeren in de Iraanse of Libische energiesector. Het Total-contract is het grootste dat afgesloten wordt tussen een EU-lidstaat en Iran, sedert de islamitische revolutie van 1979. Men kan aannemen dat Total met dit contract een debat tracht uit te lokken over de wettelijkheid van de door de VS uitgevaardigde “Iran-Lybia Sanction Act”. Parijs heeft Washington duidelijk laten verstaan geen vergelding tegen Total te aanvaarden. De EU-commissie heeft trouwens de EU-lidstaten aangeraden deze Amerikaanse wet te negeren. Washington beschuldigt Iran en Libië ervan aanstichters en sponsors te zijn van het internationaal terrorisme. Daarom worden buitenlandse ondernemingen die hun relatie met deze twee landen willen verbeteren gestraft. VS-woordvoerder Christopher Bush verklaarde dat de beteugeling van de investeringen om de Iraanse energiesector te ontwikkelen voor de VS een gebod is. Het VS-standpunt is duidelijk. Door een verbetering van haar handelspositie verkrijgt Iran meer middelen om het terrorisme te sponsoren, en meer mogelijkheden om haar kernwapen- en rakettenprogramma verder te ontwikkelen.

Het Amerikaanse optreden tegen gas- en olieaankopen in Iran door niet-Amerikaanse concerns is echter meer ingegeven om haar greep op de energiemarkt in het Midden-Oosten te vrijwaren. De VS kunnen moeilijk dulden dat een derde probeert haar machtspositie in de regio te ondergraven. Frankrijk, bij monde van het ministerie van buitenlandse zaken, heeft Bill Clinton duidelijk laten verstaan dat ze zal reageren mochten er strafmaatregelen tegen Total door de VS-regering genomen worden. Parijs hoopt dat de VS de economische gevolgen van de toepassing van deze Amerikaanse wet zal afwegen. De EU zal niet aarzelen haar klacht bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO), die nu is opgeschort tot 15 oktober, door te zetten met de argumentatie dat de VS-houding de internationale handel zonder weerga verstoort. Deze VS-sanctiepolitiek is zelf zeer nadelig voor het eigen bedrijfsleven. De meeste bedrijven ondervinden er last van en klagen dat ze hierdoor al naast contracten grepen.

Bovendien is Iran niet het voorwerp van een VN-sanctie, bijgevolg kan het land vrij handelsovereenkomsten afsluiten met buitenlandse partners. Door haar politiek van afdreiging eigent Washington zich het recht toe te bepalen met wie we handel mogen drijven of economische en politieke relaties mogen aangaan.

A.U.