In deze rubriek behandelen we stellingen, standpunten, gebeurtenissen die te maken hebben met het buitenlands beleid van België, of met het optreden van Belgen ergens in de wereld.

Wapenhandel

O.m. Agalev en de V.U. hebben in het verleden voorstellen tot verscherping van de wet op de Belgische wapenuitvoer uitgeschreven. Recent kwam er een voorstel van de SP. Een reeks verbeteringen rond de informatie aan het parlement en een verplichte vraag tot voorafgaandelijk advies aan dat parlement, alsook enkele nieuwe criteria vormen er de kern van. Zo mogen er geen wapens worden uitgevoerd naar een land dat meer uitgeeft aan defensie dan aan gezondheidszorg en onderwijs samen. Het mag evenmin gaan om een land met een (verdoken) militaire dictatuur. Naar analogie met het pedofilie-dos-sier wil de SP Belgische onderdanen, of bedrijven die hier gevestigd zijn, kunnen vervolgen voor overtredingen, zelfs als die zich in het buitenland voordeden.

Op vragen van de pers antwoordde Dirk Van der Maelen dat landen als Mexico, en zeker Turkije hierdoor niet worden getroffen, omdat wapenleveringen aan bijvoorbeeld een NATO-bondgenoot moeten mogelijk blijven. Daarnaast worden interessante initiatieven voorgesteld tegen illegale wapenhandel.

Collignon

Toen de Waalse minister-president, Robert Collignon, van bovenstaande hoorde, sloeg hij met de vuist op tafel… Hij stelde dat eik federaal, of Vlaams, wetsontwerp dat er op neer zou komen dat de exportcapaciteit van de Waalse wapenfabrieken, en op de eerste plaats van de ex-Fabrique Nationale de Herstal (maar ook het Henegouwse Mecar bijvoorbeeld), zou worden geïnterpreteerd als een oorlogszaaak, net zoals in 1991. Toen scheelde het niet veel of Wallonië beriep zich op de “grondwettelijke autonomie”, een toestand die even dreigde het land uiteen te doen spatten. De zaak werd geregeld door aparte beslissingcentra aan te stellen voor de Franstalige en de Nederlandstalige aanvragen voor wapenexporten. De Volksunie stapte uit de regering, en enkele maanden later gingen we naar de stembus. (Zwarte zondag weet je nog?) Collignon reageert nu ook (en in de eerste plaats) tegen een voorstel om de Belgische wapenwet van 1933 (die bijvoorbeeld werd aangepast om de anti-persoonsmijnen in België te verbieden) op zo’n manier aan te passen dat wapenverkoop niet langer kan naar klanten die een ‘commissie’ betalen. Geplogenheid die gewoonte is in deze sector. “FN, waarin het Gewest majori-tair is, zou zowat de helft van z’n klanten verliezen, voornamelijk in de Arabische wereld. De crisis van 1991 komt terug”, aldus nog Collignon.

Premier Dehaene op reis

Onze eerste minister ging op reis naar Centraal-Azië. De pers zei openlijk dat het ging om de positie van de Belgische bedrijven in deze regio te ondersteunen. Een zakenreis dus. In Azerbeidjan heeft Petrofina een aandeel in de petroleumontginning, die in volle groei verkeerd en waar menig kaper op de kust z’n positie tracht te verzekeren. In Kazachtstan staat Tractebel in voor de gas- en elektriciteitsdistributie, na de privatisering. Hier nijpt het schoentje het meest. De overheid wou op een beslissend moment een cruciaal verdelingscentrum niet overdragen aan Tractebel, die niet had getwijfeld om huurlingen – een security-firma heet dat officieel – in te schakelen. Dehaene moest een en ander gaan bijpraten.

Ontwikkelingssamenwerking I

“België belooft plechtig de doelstelling om 0,7% van het BNP aan ontwikkelingssamenwerking te spenderen, te halen in het jaar 2000, of zo spoedig mogelijk nadien”, zei een entoesiaste Belgische eerste minister op de Rio-top in 1992.

Begin april werd het cijfer voor 1997 bekend gemaakt 27 miljard ofte 0,31 procent.

Staatssecretaris Moreels belooft betere tijden: voor 1999 gaat hij meer geld vragen voor zijn departement. De regering had dat eind vorige jarig beloofd, zegt ie, zodra zijn goedgekeurde hervorming operationeel was Reginald Moreels: “Een budgetverhoging voor ontwikkelingshulp dient een welbegrepen eigenbelang. Elke frank die België bijdraagt aan Europese en internationale ontwikkelingsfondsen komt driedubbel terug in de vorm van bestellingen bij Belgische bedrijven.”

Ontwikkelingssamenwerking II

De NGO-wereld is geschokt. Er was aangekondigd dat meer NGO-samen-werking zou worden gestimuleerd, en dat er moest gewerkt worden met geïntegreerde (5 jaren-)programma’s. De NGO-wereld had wat getwijfeld, hier en daar wat gegromd, maar paste zich toch aan.

Toen kwamen de cijfers voor subsidiëring en cofinanciering. In totaal krijgen de NGO’s meer dan voorheen. Toch is er een probleem. De financiering houdt geen rekening met de geïntegreerdheid van de programma’s. De minister splitst zelf de bestemming van de gelden op. Concreet resultaat: de geïntegreerde educatie krijgt minder dan de som van de vroeger afzonderlijke fondsen voor projecteducatie en voor algemene noord-zuideducatie. Bovendien worden verschillende kleinere partners in samenwerkingsverbanden behoorlijk in de kou gezet. Ze krijgen minder dan toen ze zelfstandig opereerden.