Bewapening & Ontwapening
Tot nog toe was het leadership van de VS nauwelijks betwist en dat is het zwakke punt van de alliantie geworden. Nu Europa willens nillens als economische entiteit begint te functioneren kan het niet anders dan de politieke implicaties doen medespelen. Het zijn ook de Europeanen die haarscherp aanvoelen dat het zwaard, indien het al gehanteerd wordt, ten dienste moet blijven van een rechtvaardige politiek. Het tijdperk waarin het groot gelijk moest blijken uit de arbitraire wilsbeschikking van “les seigneurs de la guerre” verdwijnt als zand tussen de vingers. De niet eensluidende standpunten van de Bondsrepubliek, Frankrijk, de Benelux en anderen zijn niet hoofdzakelijk te wijten aan het gewicht van de sociaal-democratie op het vasteland. En het feit dat somige Amerikanen zich blijven vastklampen aan Groot-Brittannië is eigenlijk niet relevant. Het is niet langs Albion dat de VS de NAVO kunnen blijven domineren want de Britten kiezen uiteindelijk voor Europa zodra hun geest bevrijd is van a priorismen en van het spook van Thatcher.
Wat is het alternatief?
Eigenlijk had de NAVO het acceptabele deel van haar doelstellingen moeten afronden toen Gorbatsjov door zijn ontwapeningsaanbod de hele wereld, de VS incluis, had gerustgesteld. Reagan voelde de grond onder zijn oorlogsvoeten een beetje wegzinken doch geloofde misschien wel even in de vrede. Het mocht natuurlijk niet zijn. Op dit moment was Gorbatsjov in de VS populairder dan hun president. Er bleef wel een belangrijke opdracht voor de NAVO: het opruimen van het atoomtuig overal in de wereld. Niet alleen is dit mislukt doch men moet vaststellen dat men zich weinig moeite heeft gegeven en dat er geen enkele serieuze poging tot samenwerking is voorgekomen. De NAVO houdt ijskoud aan haar recht om als eerste nucleaire wapens te gebruiken en ondertussen verloederen atoomarsenalen op verschillende plaatsen in de wereld. Voor het overige wordt oorlogje gespeeld (gelukkig zijn het maar schijnbewegingen) met de duidelijke bedoeling de zogenaamde partners voor de vrede op kolossale kosten te jagen voor overbodige wapens. Het schild wordt echt zo zwaar dat de drager op het punt staat eronder te bezwijken. Te Rambouillet dreigt het scenario een heruitgave van de bombardementen op de Iraakse bevolking te worden. Die aangelegenheid was kwaadwillig en dwaas. Kwaadwillig omdat men wist dat een uitgehongerde en verarmde bevolking het slachtoffer zou worden, en dwaas omdat men kon voorzien dat Sadam Hoessein zeker nog niet op het punt stond van de macht te worden verdreven.
Voor Kosovo waar de VS hetzelfde spelletje zouden kunnen herhalen loopt men het levensgroot gevaar dat de grondtroepen die na de beschietingen de orde zouden moeten handhaven, voor vele decennia tot erfvijand worden uitgeroepen. “Belgen zijn geen kanon-nenvlees”, zei onze minister van BZ Derijcke toen bleek dat ons land buiten het internationaal beraad werd gehouden. Men kan alleen nog hopen dat de Serviërs niet tot het uiterste met vuur spelen en er nog ruimte bijft voor politiek en diplomatie.
Is er dan geen oplossing voor het gebrek aan gezag van de VN die verlamd is door veto’s en geen verweer tegen de oorlogsbazen die hun weg gaan zonder mandaat. Jawel het is de politiek die de oplossing moet brengen.
Victor Stuyck