Door 1998

Een jaar Blair bewind

De personencultus is niet ter ziele gegaan met de USSR. Blair waakt er angstvallig over, dat zijn Trade-mark grijnslach regelmatig op TV en in de pers ten toon gespreid wordt. Soms lijkt de grijns geforceerd, en is men geneigd instinctief een stap achteruit te zetten. Dat komt o.m. voor, wanneer er kritiek komt uit ’traditionele’ Labour rangen. Blair is niet erg gesteld op kritiek. Hij houdt het Labour roer stevig in de hand. Hij regeert niet alleen het land, hij regeert ook de partij. Hij heeft zich omringd met een schaar trouwe en toegewijde medewerkers die alleen aan hem rekenschap verschuldigd zijn. Geen twijfel mogelijk: Blair is de Baas.

Intussen houdt Blair vast aan een conservatieve sociale politiek en blijft zich verzetten tegen EU-wetgeving inzake arbeidsduur, werkloosheid, bedrijfsraden, enz.

Maken we ons geen illusies: Blair won de verkiezingen met de stemmen van mistevreden conservatieve kiezers. Hij gaat zeer voorzichtig te werk, om hen niet voor het hoofd te stoten: als hij een tweede termijn in de wacht wil slepen, dan heeft hij ze weer nodig bij de volgende algemene verkiezingen. Daarom volgt hij in grote trekken het programma van de conservatieve partij. Tot groot verdriet van deze gedecimeerde partij, die machteloos moet toezien, hoe de tegenstrever al haar troeven heeft geconfisqueerd.

Wie in de politiek gaat, niet voor de pret, maar voor de macht, en al de voordelen van dien, kan zich niet veroorloven harde feiten over het hoofd te zien, en alleen te vertrouwen op ideologie en idealisme. Voor Labour is HET harde feit, dat 18 jaar conservatief bewind, haar traditionele basis in de arbeidersklasse praktisch vernietigd heeft. Thatcher heeft zich daar onmeedogend op toegelegd: hele ‘Labour’ burchten werden ontmanteld, hun gemeenschappen ontworteld en over heel het land verspreid… Eerst kwamen de mijnwerkers aan de beurt, en in de ‘cités’ herinneren nog alleen hun zieltogende fanfares en harmonieën aan het trotse verleden. Vervolgens was het de beurt aan de drukkers, en uiteindelijk de vakbonden zelf en het stakingsrecht.

Feit: er is geen Labour-meerderheid meer, gebaseerd op de arbeidersklasse, die versnipperd, gedemoraliseerd en vernederd, dagelijks de hersenspoeling ondergaat van de populaire sensatiepers: seks, schandalen, slagzinnen, stripfoto’s, maar geen nieuws, en alleen maar conservatieve opinies.

Feit: om aan de macht te blijven moet Blair de Britse kleinburgerij te vriend

houden.

Daarom het behoud van die punten uit het conservatieve programma, die deze klasse het nauwst aan het hart liggen: besparingen, ’traditionele waarden’, terwijl punten uit het Labour programma die voor de kleinburger te radicaal zijn, stilzwijgend naar de archieven verwezen worden. Zo heeft Blair er zich tot hiertoe wel voor gehoed de anti-vakbondswetten van het Thatcher-tijdperk te herroepen, en blinkt zijn regering niet uit voor sympathie met de ongehuwde moeders.

Arbeid loont

Blair gaat ook de welvaartstaat hervormen maar dan wel in de visie van de kleinburgerij: besparen en beknotten. De Blairisten stellen nu, dat hoge sociale uitkeringen, de steuntrekkers aan het stelsel verslaven, hen werkschuw maakt. Dat wordt niet zo brutaal gezegd, maar daar komt het op neer. Hij neemt zich voor de steuntrekkenden weer aan het werk te krijgen, zich weer in het arbeidsproces te integreren, waardoor ze zich financieel beter zouden    voelen.    Zijn    budget    voor

1998-1999 zet een belangrijke stap in die richting, onder de slogan: ARBEID LOONT.

Om dat te begrijpen, dient men te weten dat de lonen in het V.K., vooral voor ongeschoolden, erg laag liggen, en dat elk loon, hoe laag ook, belasting en sociale zekerheid verschuldigd is. Het resultaat is, dat het voor velen financieel voordeliger is werkloos te blijven. Dat is weer een rechtstreeks gevolg van Thatcher’s politiek: zij voerde massale belastingsverminderingen in voor de rijken, maar deed niets voor de lage inkomsten.

Het budget 1998-1999

In het zopas gepubliceerde budget zijn een reeks maatregelen voorzien, die aan de slogan ARBEID LOONT, concreet vorm moeten geven.

Vanaf oktober 1999 komt er een “familiaal belastingskrediet”, dat aan gezinnen met één voltijds werkend familielid, een gewaarborgd inkomen van £180 per week moet verzekeren. Inkomsten beneden £220 worden vrijgesteld van belasting.

  • Een nieuw belastingskrediet voor werkende minder validen vanaf oktober 1999;
  • Vrijstelling van sociale zekerheidsbijdrage voor de eerste £81 per week;

Een nieuw belastingskrediet ten bedrage van £100 per week voor het eerste kind, en £150 voor twee of meer kinderen. Dit krediet zou 70% van de kosten voor kinderzorg dekken (dagverblijf, enz.). Verhoging van de kinderbijslag met £2.50 per week, en indexering; Verder: toelagen voor programma’s om partners van werklozen aan het werk te helpen, en voor herscholing, in totaal £160 miljoen; Hervorming van de nationale socialeverzekering: de patronale bijdrage wordt verminderd tot 12.2% na de eerste (vrijgestelde) £81 per week;

Addendum: Buitenlands Beleid

Een jaar Blair bewind

T.o.v Europa, wijzigt Bfair voorzichtig koers, weg van de ‘Euro-krrtische’ lijn van 1   zijn conservatieve voorgangers. Hij moet er wet rekening mee houden, dat de   publieke opinie onder het conservatief bewind een grondige nationalistische en anti-Europese hersenspoeling heeft ondergaan waarvan de gevolgen nog niet uitgewist zijn. Het Verenigd Koninkrijk heeft momenteel het voorzitterschap van de Uno en dat kan helpen om enerzijds de betrekkingen met de rest van Europa te verbeteren en deBritse openbare opinio opnieuw met Brussel te verzoenen. De ‘dolle koe’ episode, en de ban op Brits rundveeexport heeft vanzelfsprekend wonden geslagen, maar de Britten zouden er goed aan doen te overwegen dat de ongelofelijke nalatigheid van de toenmalige regering de plaag liet aanslepen voor verschillende jaren, voor maatregelen werden getroffen om verdere uitbreiding te voorkomen, ondanks herhaalde waarschuwingen van veeartsen en wetenschappers De belangen van de voedingsindustrie gingen voor alle andere overwegingen zelfs de gezondheid van de Britse verbruikers. Intussen houdt Blair evenwel vast aan de conservatieve politiek inzake de sociale aspekten van de Unie en blijft zich verzetten tegen EU wetgeving inzake arbeidsduur werkloosheid, bedrijfsraden

Op internationaal vlak zet Blair de traditionele Britse politiek voort Zoals Thatcher en haar opvolger houdt hij vast aan de ‘speciale relatie’ met Washington, wat hem het privilegie opleverde de enige bondgenoot van Clinton te zijn in de meest recente fase van het conflict met Irak Niet alleen zond hij troepen en vlooteenheden naar de Perzische Golf, maar ze zijn er nog steeds, net als do Amerikaanse troepenmacht, niettegenstaande het akkoord over de inspecties, die als het aan de US overgelaten wordt een permanent Karakter gaan aannemen Kon dezelfde obstmatie ook aan de dag gelegd worden voor de permanente negering door Israël, van een litanie van UNO resoluties, en de kolonisatie van Palestijns grondgebied om niet te spreken van de onmenselijke behandeling van de Palestijnen, die onderworpen worden aan een bezettingsregime dat niets hoeft te leren van de bezetting van ons land door de nazi’s.

Zijn minister van Buitenlandse zaken gaf dan weer blijk van een kritischer benadering van het Israëlisch-Palestijns probleem, door de ultra-rechtse bezwaren tegen contactname met Palestijnse woordvoerders tijdens zijn recent bezoek aan het Midden Oosten naast zich te loggen, en vervolgens een bezoek te brengen aan de president van Syrië Er wordt dus duchtig geschipperd tussen pro-Amerikaanse posities, en meer Europees geïnspireerde standpunten De Britten hebben traditioneel meer respect voor de Arabische opinie, niet alleen omwille van de olie, maar om de lucratieve handelsbetrekkingen, inbegrepen de levering van oorlogsmateriaal  .

Conservatieven onder vuur van fundamentalisten

De conservatieve club van Brentwood (Londen) is onder de voet gelopen door leden van de fundamentalistische sekte van de Pentacostals De lokale afdeling telde tot voor kort slechts een twintigtal leden, nu om en rond de tweehonderd. De nieuwkomers werden allen aangeworven over de laatste paar weken, door prominente leden van de sekte, inbegrepen hun bisschop, en hebben de bestaaande bestuursleden bulten gestemd, en vervangen door leden van de sekte. Hetzelfde gebeurt bij de aanduiding van kandidaten voor aanstaande lokale verkiezingen. De nationale leiding van de conservatieve part/j is er niet gelukkig mee, en heeft haar juristen geraadpleegd .. Konservatief, ja, maar niet ZÓ conservatief’

FL Frison, Dublin, 23 03.1998

  • Achterpoortjes voor belastingontduikers worden vergrendeld, geschat inkomen voor de schatkist: £1,5 miljard;
  • BTW op energiebesparende materialen verminderd van 17.5% tot 5%.

Maar accijnzen op alcohol, bier, wijn, sigaretten en petroleum worden verhoogd.

Circa £1,25 miljard wordt uitgetrokken voor openbaar vervoer, gezondheidszorg en onderwijs.

Het budget is ongetwijfeld gunstig voor de minder begoeden. Het werd dan ook gunstig onthaald door de Labour parlementsfractie. Maar de oppositie verwijt dat er niets in zit voor de kleinburgerij, en dat is genoeg om de boot aan het schommelen te brengen. Het brengt een reeks lang achterstallige verbeteringen voor de lage inkomens, en zet een reeks scheve situaties van de Thatcher era recht, waar alleen de grote inkomens gekoesterd en verwend werden.

Het is ook origineel, in de zin dat de sociale uitkeringen niet worden verhoogd, maar dat werk, zelfs laag of ongeschoold, aantrekkelijker wordt gemaakt, en winstgevender dan de steun, wat voorheen niet het geval was. Terzelfdertijd dient opgemerkt, dat de nieuwe maatregelen, die het potentieel hebben om de levensstandaard van de minstbegoeden op te vijzelen, enerzijds belangrijke besparingen toelaten, en anderzijds, de schatkist extra inkomsten opleveren, via inkomstenbelasting. Dit laat dan weer toe belangrijke bedragen toe te spelen naar sectoren van het openbaar domein, die door de conservatieven stiefmoederlijk behandeld werden: openbaar vervoer, onderwijs, ziekteverzekering. Het zal interessant zijn een oogje gericht te houden op de verdere ontwikkeling. Als Blair’s systeem werkt, dan is het ingenieus en verdient het navolging.

In afwachting rijst de vraag, of er inderdaad ‘lonend werk’ beschikbaar is voor de honderdduizenden werklozen. Een van de eerste ‘overwinningen’ van Thatcher, behalve het sluiten van de mijnen, tot groot jolijt van de olie-multinationals, was de drastische liquidatie van de fabricage-industrie, ooit de trots van het Verenigd Koninkrijk. Bovendien zal de grote meerderheid van de voorhanden jobs gesitueerd zijn in de minder geschoolde en minder lonende regionen van het arbeidsplaatsenbestand.

Ook moet men er rekening mee houden, dat het voor langdurig werklozen niet gemakkelijk zal zijn zich weer in het arbeidsproces te integreren, laat staan zich uit de lagere regionen op te werken. Zelfs als ze een zekere graad van scholing bezitten, dan riskeert die door de snelle evolutie van de laatste jaren voorbijgestreefd te zijn. Veel zal er van afhangen, hoe effectief en voor iedereen toegankelijk, de herscholingsprogramma’s zullen zijn. Voor ongehuwde moeders blijft de vraag: komen er ook crèches voor hun kroost, wanneer ze die LONENDE JOBS vinden? De kosten van private kinderkribben maken dat het nu niet alleen “financieel onaantrekkelijk” is, werk te zoeken, maar gewoon TE KOSTELIJK. Maar wie geen werk zoekt, of een beschikbare job weigert, mist de financiële voordelen, en riskeert sancties. Kortom: een ‘reddende hand’ wordt uitgestoken, maar wie ze niet aanvaardt, moet de gevolgen dragen. Stippen we tenslotte nog aan, dat de Britse tegenstand in de EU, wat betreft de sociale voorzieningen, de rechten van de werkers, enz. in voege blijft.

Maar laat ons niet te hard zijn voor Mr Blair: vermelden we zijn positieve ingrepen in het Noord-lerse conflict. Door handig manoeuvreren, haalt hij de wind uit de zeilen van Sinn Fein. Hij geeft hen geen kans om, door vast te houden aan hun fundamenteel irreden-tisme, en hun dogmatische afwijzing van elk politiek compromis, (dat hen geen 100 % voldoening geeft op hun ultra-nationalistische eisen) het Vredesproces te kelderen. De – schijnbaar – meer gematigde houding van Sinn Fein (ze wordt niet ernstig genomen door de meeste waarnemers), maakt Sinn Fein meer aanvaardbaar voor de nationalistische gemeenschap, ten koste van de gematigde SDLP, die wel bereid is een compromis te aanvaarden dat rust en vrede kan herstellen in een provincie die dertig jaar lang geteisterd werd door paramilitaire moordcommando’s. Maar terwijl Blair zich niet kan veroorloven de Unionisten voor het hoofd te stoten, moet ook Gerry Adams beducht zijn op de middenpunt vliedende krachten binnen het ‘republikeinse’ kamp. Sinds de oprichting van de partij, in het begin van deze eeuw, heeft zich een cultus ontwikkeld van een nationalisme dat weigert toegevingen te doen, en vasthoudt aan bloed en bodem dogma’s, een Ierse evenknie voor het Vlaams Blok. Terreur als middel om het doel te bereiken, en afwijzing van het politieke proces, is een grondbeginsel in het circa 90-jarig bestaan van Sinn Fein. Een andere constante, is het regelmatig voorkomen van scheuringen, telkens een “harde” minderheid die zich niet kan verenigen met de ‘lijn’ van de leidende groep. Dat gebeurde opnieuw een paar jaar geleden en de ‘harde’ splintergroep heeft nu ook haar eigen geheime militie, het ‘continuity IRA’, dat de ‘ zuivere’ principes wil voortzetten. Hun paramilitaire organisatie bestaat hoofdzakelijk uit mistevreden overlopers van de provo’s. Ze hebben toegang tot de arsenalen van het IRA, en hebben reeds een aantal bomaanslagen en moorden op hun palmares. Hun bedoeling is Sinn Fein uit het vredesproces te verwijderen, om dan te kunnen stellen dat de republikeinse opinie niet door een eventueel akkoord gebonden is.

Weinigen twijfelen er aan, dat hun provocerende acties niet alleen gedoogd worden door de IRA leiding, maar er tot op een zeker punt, ook door geïnspireerd worden. In een op militaire leest georganiseerde militie zoals het IRA, is het niet ondenkbaar dat leden zich zouden inlaten met de activiteiten van afgescheurde groepen. Meer nog, wapens en munitie uit de IRA arsenalen zouden gebruiken zonder medeweten en toelating van de ‘Generale Staf’.

Een gelijkaardige situatie ontwikkelt zich aan loyalistische kant. Er bestaat aldus terecht de vrees, dat naarmate D-dag nadert, de extremisten driester zullen te werk gaan, en dat wat ook de uitkomst weze van de onderhandelingen, de moorden, aanslagen en terrorisering van de bevolking van Noord-lerland zal verder gaan, zoals na het Verdrag van 1922, dat tot burgeroorlog leidde in de toenmalige Vrijstaat…. Wat men ook van Sinn Fein moge zeggen, men kan het niet ‘verwijten’ een democratische partij te zijn. En dat geldt evenzeer voor hun spiegelbeelden in het loyalistische kamp.

Terug naar het Verenigd Koninkrijk

Ander pluspunt voor Blair: de devolutie voor Schotland en Wales is er door. De Welsh waren minder enthousiast dan de Schotten, en die verkiezen nu voor het eerst weer hun eigen parlement dat zal zetelen in hun oude hoofdstad Edinburgh.

En dan: komt er dan toch een evenredige zetelverdeling? Dat was een vage belofte van voor de verkiezingen. Het ondemocratische ‘first past the post’ systeem, is aantrekkelijk voor grote partijen; met circa 40 % van de stemmen, en goede resultaten in enkele ‘sleuteldistricten’ hebben de conservatieven keer op keer absolute meerderheden in de wacht gesleept ten koste van kleinere, en niet noodzakelijk zeer kleine partijen. In laatste instantie zal het ervan afhangen hoe Blair zijn overwinningskansen inschat, voor de volgende algemene verkiezingen. Ziet hij er geen absolute meerderheid in zitten, dan zal hij hengelen naar de steun van de Liberaal Democraten, die met meer dan 20% van de stemmen schromelijk ondervertegenwoordigd zijn in het parlement. En hun prijs is: evenredige zetelverdeling. Ongetwijfeld zal Blair zeer voorzichtig te werk gaan. Hij heeft geen zin om reeds na één termijn de macht over te dragen aan een concurrent. De kieshervorming maakt dus m.i. een goede kans.

Conclusie

Na een jaar Blair-bewind is er eten en drinken voor iedereen. Zijn budget bevat opmerkelijke nieuwigheden die gericht zijn op lotsverbetering voor de kleine man, een stap vooruit in vergelijking met het conservatief bewind. Er zijn op dit ogenblik echter nog weinig of geen reacties gekend van de basis, van de ’traditionele’ Labour-supporters. Blair zorgt er verder voor, de conservatieve kiezers op zijn kant te houden. Die zijn door de conservatieve partij grondig geconditioneerd om zeer sceptisch te staan t.o.v. de EU. In zijn pogingen om de Britse positie in Europa te verbeteren, gaat hij dan ook zeer omzichtig te werk. Vooral het probleem van de Muntunie is stekelig en doorweven met hoempapa nationalisme: het V.K. zal toetreden, maar er wordt nog geen tijdslimiet gesteld. Het blijft nu te zien, wat in de komende maanden zwaarst gaat doorwegen: het sociale, of het conservatieve.

Een zaak lijdt geen twijfel: in navolging van enkele continentale voorgangers, onder meer van Mitterrand en Pom-pidou, is hij reeds druk bezig om zijn bewind te vereeuwigen: in Greenwich komt een millennium dome, een koepel in plastiek en cement, waarvan iedereen zich afvraagt wat voor nut het ding heeft, dat ettelijke miljarden kost. Critici zeggen dat er betere projecten bestaan om met dat geld de 21ste eeuw te vieren, dan deze nutteloze paddestoel. En ze hebben allicht nog gelijk ook.. Maar Blair wil en zal zijn monument hebben.

F.L. Frison Dublin 20.3.98