België: berichten

Internationale strafrechtbank

België is voorstander van een internationale strafrechtbank die “universeel, krachtig, onafhankelijk en dynamisch” is, aldus woordvoerder André Querton van het ministerie van buitenlandse zaken. Van 15 juni tot 17 juni is er een diplomatieke conferentie over de installatie van zo een rechtbank. Het idee van een internationaal hof voor strafzaken is al 50 jaar voorwerp van discussie. In 1948 zag de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens het daglicht. Momenteel worden enkel op ad hoc basis rechtbanken geïnstalleerd, zoals momenteel in Den Haag, rond de misdaden in ex-Joego-slavië en in Arusha (Tanzania), m.b.t. de genocide in Rwanda. De Belgische woordvoerder pleit voor een sterke rechtbank met uitgebreide bevoegdheden, zelfs al willen niet alle landen mee. Hij refereert hiermee aan het verdrag voor een verbod op anti-persoonsmijnen dat niet ondertekend werd door de Verenigde Staten. De vredesbeweging stelt alles in het werk om ook het gebruik van het atoomwapen als internationale “criminele” daad te laten erkennen.

MAI-akkoord

In het Belgische parlement lichtte minister van financiën Maystadt, bij monde van minister van defensie Poncelet, het Belgische standpunt toe over de onderhandeling rond het beruchte Multilaterale Investeringsakkoord (MAI – zie ook Vrede nr. 331). Zoals bekend heeft de ministeriële vergadering van de OESO (Organisatie voor Europese Samenwerking en Ontwikkeling) de discussies over het MAI voorlopig opgeschort, wegens geen overeenstemming. Doelstelling van het MAI is de volledige vrijmaking van investeringen, tot groot ongenoegen van heel wat niet-gouvernemente-le organisaties (NGO’s) en de landen in het zuiden omdat het vooral voordelen zou opleveren voor grote ondernemingen. Eens een akkoord zou het akkoord naar de WTO (de Wereldhandelsorganisatie) moeten gaan. Onder druk van NGO’s heeft België voorbehoud aangetekend omdat het geen rekening houdt met sociale en milieuproblemen. België vindt wel dat het akkoord zo breed mogelijk moet onderhandeld worden, dus binnen de WTO. Maar België heeft er op aangedrongen dat volgende elementen in het akkoord worden opgenomen: het betrekken van

sociale en milieunormen in het akkoord, een culturele uitzonderingsclausule, een gedragscode voor Multinationale Ondernemingen (MNO’s), het verbod op een unilaterale secundaire boycot door één staat en de mogelijkheid voor het inroepen van een algemene uitzondering voor maatregelen die niet in overeenstemming zijn met het algemeen belang.

België-Turkije

Naar aanleiding van de moordaanslag op de Turkse mensenrechtenactivist, Akin Birdal (zie elders in dit blad), heeft senator Jan Loones (VU) een aantal eisen van de Coördinatie ‘Stop de oorlog tegen het Koerdische Volk’ (waaraan Vrede actief deelneemt, zie vorige nrs. van Vrede) aan bod gebracht in een mondelinge vraag bij de minister van buitenlandse zaken. De minister antwoordde dat bij elke aanvraag tot wapenexport grondig wordt onderzocht of Belgische wapens niet bijdragen tot mensenrechtenschendingen (België leverde in 1996 voor 152 miljoen wapens aan Turkije, nvdr). Bovendien dringt ons land aan op respect voor de mensenrechten. België veroordeelt het terrorisme (bij een eerdere gelegenheid noemde Derycke de PKK een terroristische organisatie) en dringt aan op een politieke oplossing van het Koerdische vraagstuk “met respect voor de territoriale integriteit van Turkije”, aldus nog de minister. Loones reageerde dat het woord van de regering vaak ver verwijderd is van de daad.

NCOS wil verhoging budget ontwikkelingssamenwerking

Het Nationaal Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking (NCOS) vraagt dat de Belgische regering nu eindelijk eens dringend het budget voor ontwikkelingssamenwerking optrekt. Dat bevindt zich momenteel op een historisch dieptepunt, namelijk 0,31 % van het BBP. Het is een aloude eis van NGO’s en een al even oude belofte van opeenvolgende regeringen dat dit wordt opgetrokken naar 0,7 %. Verder staat het NCOS argwanend tegenover de beslissing om ontwikkelingssamenwerking integraal bij buitenlandse zaken te integreren. NCOS voorzitster Mieke Molemans vreest dat ontwikkelingssamenwerking zal “ondergesneeuwd worden door het sterkere departement buitenlandse zaken”.

Volkerentribunaal

In Brussel werd op 2 en 3 mei een volkerentribunaal gehouden vanuit de campagne “schone kleren”. Zeven multinationals – Nike, Adidas, H&M, C&A, Ledvi Strauss, Otto Versand, Walt Disney, Anclan – werden er veroordeeld voor misbruiken en overtredingen van rechten van de arbeiders, de arbeidsomstandigheden en kinderarbeid.

“De ganse sector gedraagt zich op dezelfde manier in een totale straffeloosheid”, meende de voorzitter van het tribunaal, kanunnik Frangois Houtart. “Het onderscheid tussen wild kapitalisme en beschaafd kapitalisme is puur denkbeeldig. Er is maar een soort kapitalisme dat op een wilde manier functioneert als er geen gunstige krachtsverhouding bestaat ten voordele van de sociale bewegingen”. Het volkerentribunaal formuleerde 2 soorten reacties als mogelijkheid om de multinationals aan te pakken: een gedragscode voor deze multinationals op initiatief van de sociale bewegingen, en effectieve wettelijke sancties tegen hun optreden.

Wapenindustrie wil bij “Europa van bewapening” De Belgische wapenindustrie eist een gelijke behandeling ten opzichte van de Europese concurrentie. De klacht werd in de kamercommissie voor landsverdediging gehoord. Gedelegeerd bestuurder van Fabrimetal, Philippe de Buck van Overstraeten, stelde dat de defensie-industrie en toeleveranciers aan twintigduizend mensen werk verschaft. Die is verenigd in de Belgian Defence and Security Industry (BDIG) en realiseerde een omzet van 26 miljard frank in 1996. België moet meer investeren in de uitrusting van zijn strijdkrachten, wil het geloofwaardig blijven aldus de Buck. Het tij moet keren wil België aan de bak komen in Europa, de Buck pleit voor een langetermijnplan, zodat de defensie-industrie haar strategie kan bepalen. Momenteel exporteert België 74% van haar productie, maar bijna uitsluitend naar landen buiten de Europese Unie. Het is volgens de Buck wenselijk dat België toetreedt tot Occar, het agentschap voor samenwerking inzake bewapening dat in 1997 opgericht werd door Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland en Italië.