Op een koude maandagmorgen in januari ontmoet ik Malika en Latifa in een rustig café in Brussel. Malika is een journaliste van een avondkrant in Algerije en Latifa is actief in het ‘Comité Belge de Solidarité pour la Democratie en Algérie’.

–      ‘De ‘gezinscode’ is het eerste compromis tussen de regering en de islam op de rug van de vrouwen’ zegt Malika beslist. -‘Het is de schuld van de regering dat het zover is kunnen komen.
Sinds de jaren ’70 heeft de Islam geestelijkheid zich meer en meer georganiseerd en een sociaal netwerk opgebouwd. Zij bezit huizen, lokalen en geld en veel vrijwilljgers die bij de men sen aan huis komen. Zo’n infrastructuur vangt een aantal van de meest prangende noden op waaronder voedsel, kleding. In de lagere en middelbare scholen zijn de leraars religieuzen en fervente islamaanhangers. Vanaf de jaren ’70 maken ze de campussen van de universiteiten onveilig: meisjesstudenen worden lastiggevallen Ze komen met stokken en kettingen de boel kort en klein slaan. We zijn toen op straat gekomen om de regering er toe te dwingen maatregel te nemen om het geweld
in te dijken. Het publieke onderwijs in Algerije was een kweekschool voor de
islam geworden, Met alle gevolgen van dien,’

Wanneer de gezinscode in 1984 toepassing van wet krijgt is dit een politieke keuze van de regering waardoor de rechtspersoonlijkheid aan de helft van de bevolking bij kracht van wet wordt ontzegd,

–      ‘Toen ik in de jaren ’70 huwde, dus lang voor de toepassing van de gezinscode was Algerije een lekenstaat waar men een burgerlijk huwelijk kon
afsluiten.’ zegt Latifa, – ‘Toch ben ik eerst met mijn voogd naar de cadi gegaan alvorens ik mijn burgerlijk huwelijk heb voltrokken. Zelfs een burgerlijk huwelijk kon maar gesloten worden wanneer de vrouw vergezeld was van een voogd die van het mannelijk geslacht moest zijn. In het trouwboekje waren toen reeds vier pagina’s voorzien voor de eventuele andere wettelijke echtgenoten, En denk maar niet dat de polygamie niet wordt toegepast: de man moet er niet rijk voor zijn: hij verdeelt niet de rijkdom maar de miserie onder zijn vrouwen ‘

Wanneer de eerste vrouw geen tweede vrouw aanvaardt kan de man haar verstoten, Hij zegt driemaal tegen de vrouw dat hij haar verstoot en ze staat zonder inkomen op straat, De straten van Algiers lopen vol van deze verstoten vrouwen met hun kinderen, Met prostitutie en bedelen trachten zij zich in leven te houden, Het is een schrijnend sociaal probleem.

– ‘Toen ik nog in Algiers was heb ik een schoolvriendin zo op de straat teruggevonden’ beaamt Latifa. Vrouwenorganisaties trachten de nood van deze vrouwen en kinderen te lenigen maar het is levensgevaarlijk werken. Verstoten vrouwen zijn een schande en de islamisten laten dat dan ook duidelijk merken. Lokalen en meubilair van deze organisaties worden vernietigd en de vrouwen die er werken worden bedreigd en geïntimideerd. Ze moeten in de clandestiniteit gaan en hun familiaal en professioneel leven wordt danig in de war gestuurd om niet te zeggen onmogelijk gemaakt.’

Proviand kopen op de markt voor een week kost algauw 15.000 fr, een bezoek aan de gynecoloog 3.000 fr. de pil is niet meer gratis te verkrijgen en abortus is verboden, Klinieken zijn slecht uitgerust, er ontbreekt van alles.

‘Ik heb een jonge vrouw zien sterven in de kliniek in Algiers omdat er gebrek was aan bekwame medische opvang. Alleen de klinieken van het leger voor de ‘nomenclatura’ zijn perfect uitgerust. Maar daar komen de gewone burgers niet in’.

–     Vrouwen slagen erin een eenheid tot stand te brengen buiten de partijen.
Zij zijn gewoon van in de clandestiniteit en in het informele te werken. Zij doen aan sociale acties en delen petities rond om handtekeningen te verzamelen voor de afschaffing van de ‘Code Familial’. Wij willen een democratisch Algerije met respect voor de individuele rechten van mannen en vrouwen, een einde aan het terroristisch geweld van de integristen, een scheiding van godsdienst en staat’. Voor het ogenblik zijn de democratische krachten verdeeld maar de vrouwen zijn de locomotief voor het tot stand brengen van een front tegen de regering en tegen het islamitisch geweld. We hebben niets te verliezen’ zegt Latifa overtuigend, Wij zullen zelf onze eigen democratie In Algerije tot stand brengen’.

Een internationale onderzoeksenquête naar Algerije sturen betekent de rehabilitatie van de FIS en de GIA.

– ‘ ‘Zijn jullie in de tweede wereldoorlog met de fascisten gaan praten’ vraagt Latifa – ‘Een nationale onderzoekscommissie samengesteld uit de leden van de verschillende partyen- Ie den van de mensenrechten organisaties, juristen en leden van het leger kunnen opheldering brengen in de moordpartijen en informatie naar buiten brengen’,

• ‘Het Internationaal Tribunaal van den Haag’ vraag ik? Malika’s donkere ogen beginnen te fonkelen:
• ‘Dat tribunaal moet nog eerst zijn efficiëntie bewijzen, merkt ze smalend op. – ‘Dat ze eerst zelf beginnen met de kopstukken van het Islamitisch terreur die onderdak krijgen in Europa te vervolgen’.

M.J. Vanmol