De meningen zijn verdeeld over de neerwaartse trend van de beurzen. Sommigen geven in hun beleggersclub zonder meer toe dat het een goede zaak is om dat zij denken zoete winsten te kunnen binnenrijven door “a la baisse” te speculeren. Misschien hebben zij ditmaal nog een keertje gelijk, alhoewel speculeren is eigenlijk een zonde. Maar kom er zijn miljoenen Amerikaanse gezinnen die zich nu reeds afvragen of zij voldoende “slim” gaan kunnen beleggen om hun pensioen te vrijwaren op een niveau dat zij nu verwachten. Men kan hen zonder meer hun zonde vergeven die trouwens bij ons niet bestaat want de pensioenen zijn nog niet gedereguleerd in West-Europa. Gekende rechtse politici bij ons kijken nog steeds boos omdat hun opvattingen over globalisering en deregulering het tien jaar geleden niet hebben gehaald, tenminste niet officieel als regeringsopvatting.
Deregulering staat voor ’t ogenblik nog niet duidelijk aan de orde in West-Europa. Globalisering wel en daarom zal ik mij daartoe hoofdzakelijk beperken. De twijfels en gevaren die op de wisselmarkten drukken in verschillende werelddelen zij het met sterk verschillende hevigheid, betekenen een grote dreiging, dit zeggen tenminste de deskundigen maar het gevaar loopt samen met andere afbraakverschijnselen. In Duitsland alleen waren er in ’97 reeds 4,5 miljoen nieuwe werklozen en binnen tien jaar zullen minstens anderhalf miljoen banen worden geschrapt.
Het internationalisme ooit een (broos) wapen van de werknemers, is nu een gelegenheid geworden om de eenzijdige klassenstrijd van het kapitalisme opnieuw door te drukken. Al eens eerder leidde de economische uitsluiting van alle politiek tot een wereldwijde catastrofe. In 1930, een jaar na de grote beurscrash, schreef de Economist nog dat het probleem van onze maatschappij was dat de politiek geen gelijke tred kon houden met de economie. Het grootste deel van de wereld verandert in een afbrokkelende maatschappij. Enkele steden steken er nog boven uit maar de vervuiling is vaak verontrustend en de VS zijn zeker geen koploper op het gebied van de ecologie. In 1989 stonden voor het eerst de milieuproblemen op de agenda van de top van de G7 doch de val van de Berlijnse muur deed ook die ideeën voorbijgaan.
De verarming van de wereldbevolking kan niet anders dan aanleiding geven tot massale migraties, legale en/of illegale. De industriestaten kapselen zich in. Dit kan alleen uitlopen op geweld. Zelfs de samenwerking tussen de VS, Canada en Mexico vertoont reeds barsten in Mexico, zonder te spreken van de verontrustende en mensonwaardige ontwikkelingen. Het is alsof de geest uit de fles is maar men jaagt verder met lichtsnelheid op rendement. Toen in 1995 de dollar wereldwijd een crisis doormaakte, liet president Clinton rondbazuinen dat de VS helemaal niets konden doen om de val een halt toe te roepen. In Duitsland werd de verwachte economische groei gehalveerd en de zwakke dollar was aanleiding voor massaontslagen. Dit zijn geen voortekenen voor erger. De regeringen zouden er nochtans moeten over nadenken.
13.10.98 Victor Stuyck