Op 15 mei viert de wereldhandelsorganisatie, WTO (World Trade Organisation – opvolger van GATT, General Agreement on Tarrifs and Trade), zijn vijftigste verjaardag. Een gelegenheid voor NGO’s uit heel de wereld om – naast de officiële plechtigheden – in Genève samen te scholen. Doel: strategieën afspreken om het abstracte verhaal van GATT/WTO concreet open te leggen en te bestrijden.

Studiedag van de werkgroep landbouw van hst Vlaams overleg Duurzame Ontwikkeling 50 jaar GATT, waarborg voor voedselveiligheid? Vrijdag 8 mei 1998 van 13u30tot15u30inGCDeKriekelaar, Gallaltetraat 86 te Schaarbeek (In de buurt van hei Brusselse Noordstation). Inkom: 100 fr. Waar staan GATT en WTO voor? Wat zou er op de agenda moeten komen om voedselveiligheid voor iedereen na te streven? Welke acties kunnen verenigingen en burgers ondernemen? Slaagt de vrijemarkteconomie er In om een toekomst te bieden aan boeren en boerinnen, zodat ze gezond voedsel op een duurzame wijze kunnen produceren om de wereldbevolking te voeden? Met inleidingen door’ Myriam Vanderstichelen (Transnational Institute, Amsterdam), Jan Vannoppen (Vredeseilanden-Coopibo vzw), Marok Poznanski (Coitectif Strategie Alimentaires), Nico Verhaegen (Europese Boerenvereningmg) Plenaire bespreking o.l.v. Jof Geidof (Plattelandsontwikkeling VZW)

In verbondenheid met de wereldwijde acties zitten we in Vlaanderen ook niet stil. De werkgroep landbouw van VODO (Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling) plant allerlei evenementen rond de verjaardag, gekoppeld aan lobby-werk richting 1999.

Vrijhandel = oorlog van allen tegen allen

GATT staat voor absolute en complete ‘vrijhandel’ en dat wereldwijd. Iedereen wil onderhand bij de club. Zetfs China staat nu te drummen om bij de meer dan 130 landen te mogen aansluiten. Alle handelsbelemmeringen moeten weg, tariefmuren gesloopt, exportsubsidies afgeschaft. Op ’t eerste gezicht lijkt dit wel een nobele doelstelling ter bevordering van wereldwijde welvaart. In werkelijkheid is het de ‘vrijheid’, het recht van de sterksten: de sterkste landen/handelsblokken (EU en VS op kop) met daarin de dicterende macht van transnationale ondernemingen. Ecologische en sociale overwegingen komen er niet aan te pas. Handelsverdragen zoals tussen de EU en de ACP-landen moeten wijken omwille van de ondertekening van de Uruguay-ronde in 1994. Oorlog dus met economische middelen. Wapengekletter is hier slechts een logisch onderdeel van.

Waarom werken rond WTO en landbouw?

De GATT werkte tientallen jaren met ‘rondes’: Kennedy-ronde, Dillon-ronde,… met als laatste de Uruguay-ronde. Deze was gepland van 1987 tot 1990, maar duurde tot 1994 omwille van onenigheid tussen VS en EU rond het landbouwluik. Landbouw en voedsel werden 46 jaar buiten de GATT-overeenkomsten gehouden. Sinds Marrakech, 1994, worden ook zij uitgeleverd aan de speculaties van de wereldmarkt. Twee jaar later ontlokte dit op de FAO-top in Rome bij premier Dehaene de opgemerkte uitspraak: “Zijn we niet te ver gegaan met voedsel uit te leveren aan de grillen van de wereldhandel?” Nochtans ondertekende ook hij de 40.000 bladzijden in 1994, zonder ze gelezen te hebben. Daar hij beloofde dit conflict tussen wereld-voedselveiligheid en het dictaat van de WTO aan te kaarten, begon Wervel met intens lobby-werk (‘open brief’ aan de premier, WTO-actie-krant, etc). Momenteel ageren we verder in het bredere verband van VODO. In 1999 wordt namelijk het landbouwhoofdstuk in de nieuwe WTO voor het eerst geëvalueerd. In plaats van herstel en bescherming van regionale landbouw- en voedselmarkten, wordt momenteel door de agro-handel en door sommige landen zwaar gelobbied om de landbouw nog meer te liberaliseren. Informeel wordt nu de agenda van 1999 samengesteld. Daarom willen we permanent vanuit de NGO-wereld onze zorg uiten rond de huidige ontwikkelingen. Dat dit zin heeft, blijkt uit het onverwachte en internationale verzet tegen het investeringsakkoord MAI (Multilateral Agreement on Invest-ments). De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) had dit in april ’98 geruisloos door de regeringsstrotten willen duwen. Dankzij parlementair en NGO-verzet gaat het liedje voorlopig niet door. Was eind 1997 MAI nog een compleet onbekende, dan is het de laatste weken een hot item geworden.

Octopus WTO

Bijna in elk dossier stoten we op WTO: het conflict tussen VS en EU rond Amerikaans hormonenvlees, rBST-hor-moon in melk, dollar-bananen versus

ACP-bananen… ja zelfs het Ruimtelijk

Structuurplan Vlaanderen (RSV) is een bevestiging van de landschappelijke wijziging als gevolg van de Dillon-ronde in 1962! Gelijktijdig met ’50 jaar GATT’ woedt in de EU vooral de strijd rond ‘patent op levende organismen’ (planten, dieren en menselijke genen). De EU-parlementairen moeten op dezelfde dag, 15 mei, stemmen over dit ‘patent op leven’! Ook hier is een sterke band tussen WTO-1994 en 1999. Redenen te over dus voor de vredesbeweging om mee te werken aan een wereldvoedselbeweging en aan voedselvrede…

Luc Vankrunkelsven

De auteur is coördinator van Wervel (Werkgroep voor een Rechtvaardige en Verantwoorde Landbouw). De organisatie gaf heel wat kranten uit rond GATT/WTO (laatste WTO-actie-krant), hormonen, rBST, RSV, Patent op leven, etc). Besteladres en info: Wervel, Vinkendreef 13, 3120 Tremelo, tel 016/53.26.95.