We hadden een gesprek met Babu Matheu van het Indian Social Institute, specialist arbeidsrecht, die door het NCOS was uitgenodigd voor een colloquium rond arbeid eind oktober. Hieronder kunt u onze notities bij dit gesprek lezen.

Indië heeft steeds een belangrijke openbare sector gehad, met belangrijke bedrijven die een eigen ‘research and development’ in handen hadden, en konden rekenen op een gestructureerde investeringspolitiek vanwege de overheid.

De huidige privatiseringen, als gevolg van de inschakeling in een mundialiserende economie, betreffen voornamelijk de winstgevende sectoren zoals petroleum en engineering. Of nog, de softdrink-sector, waar Coca-Cola de grootste lokale producenten opkocht en nu de markt domineert, zij het onder een Indische merknaam. De structurele aanpassingsprogramma’s stuiten op heel wat weerstand. Zo was er een tijd geleden de succesvolle actie van de lokale vissers tegen de industrieële visserij. En ook tegen de aqua-farms op de oostkust heeft het Opperste Gerechtshof zich al eenmaal negatief uitgesproken.

Investeringen en jobs…

Maar de gevolgen zijn scherp. IMF en Wereldbank verplichten Indië werkelijk volgens het boekje te leven : het is een echt crisismodel. In tegenstelling misschien tot wat er zich voorheen in andere landen van Zuid-Oost-Azië had afgespeeld : daar was er een voordeel voor het land zelf door de economische transformatie. Bij ons komt de globalisering neer op groot jobverlies : in de productieve sectoren hebben we zeker 400.000 jobs verloren. In de export-import sector komen er dan wel jobs bij, maar er is een enorme afbraak van werkgelegenheid bij de lokale producenten. Indië is eigenlijk zelfbedruipend qua voedselproductie. Maar als we achter de cijfers kijken, is het dat niet omdat de lage koopkracht een belangrijk deel van de bevolking niet in staat stelt voldoende voedingswaren te verwerven. Desondanks komt er meer import, waardoor de lokale productie het opnieuw moeilijker krijgt, en mensen ontslaat, die dan bij de categorie met te lage koopkracht terechtkomen…

Vakbonden

De vakbondswereld heeft in de formele sector inderdaad loonafspraken geregeld alsook de werkomstandigheden. Maar door het groot aantal sluitingen is de vakbond sterk verzwakt, en is er een grote demoralisering. Op nationaal vlak is er nog wel actieve aanwezigheid in de banken, verzekeringen, de publieke sector, de spoorwegen. In de informele sector bestaat er geen arbeidersorganisatie van grote omvang. In een aantal sectoren is er zich echter wel een tegenmacht aan het organiseren: bij de vissers, bij de bouwvakkers. Er is ook hier en daar een lokale vooruitgang bij de thuiswerkers, de self-empoyed women, forestworkers. Deze evoluties doen zich echter voor buiten de kanalen van de klassieke vakbonden om, en stoelen eerder op een ngo-ondersteuning met buitenlandse fondsen.

De klassieke syndicaten zitten vast in een onaangepaste organisatiestructuur, de leiding is zeer oud en de socialistische ideologische invloed is aan het tanen. Er wordt eigenlijk haast niet betaald voor het lidmaatschap, zodat de vakbonden geen geld hebben, hun mensen zeer slecht betalen…

Sociale beweging

Vanuit de acties aan de basis, zoals de strijd van de vissers, of van (een verdeelde) vrouwenbeweging, en zeker vanuit milieugroeperingen (tegen de grote-dammenbouw bijvoorbeeld) is er een nationale volksbeweging gegroeid, de National Alliance of People’s Movement. Deze is niet partijgericht, de actievelingen in deze nationale alliantie zou je eerder als politiek daklozen kunnen beschouwen. Zij komen op voor een alternatieve ontwikkeling, waarbij self-reliance een belangrijke rol speelt. Hier is er duidelijk meer perspectief dan bij de traditionele vakbonden, die een vastgeroeste visie hanteren tegenover deze groepen voor de nieuwe rechten : milieu, vrouwenrechten…

De ontwikkeling in de landbouwsector is catastrofaal. De helft van de Indische bevolking bestaat uit de marginale kleine boeren en de landarbeiders. Deze mensen ondergaan een geweldige verpaupering. Hun uitbating is te klein om voldoende op te brengen, en door de nieuwe importpolitiek worden ze nog meer getroffen. Hier ligt ook een hoofdreden voor de kinderarbeid. Velen migreren naar de stad waar ze in de ondertewerkstelling terecht komen die de slums beheerst.

Men kan dus met zekerheid stellen dat de nieuwe economische politiek een verhoogde desintegratie van de Indische maatschappij teweeg brengt.

Nieuwe investeringen?

Er waren al langer grote joint-ventures (gemengd kapitaal: privé en overheid) in het land. Het openstellen van Indië voor deze globalisering bracht een verschuiving met zich mee : daar waar de multinationals vroeger een minderheidsparticipatie hadden, hebben ze nu de meerderheid van de aandelen. De algeme arbeidsvoorwaarden veranderen hier dan ook niet fundamenteel, maar er is wel een groot jobverlies. We kennen dan ook de moderne nieuwe multinationals. Zij brengen in het algemeen niet veel jobs mee, en hebben een agressieve anti-vakbondshouding. Ze werken dikwijls met onderaannemers die in moeilijke arbeidsomstandigheden zichzelf aan het grote bedrijf verhuren.

De Indische industrie kampt met zware financiële problemen, en de arbeiders-strijd zit hier duidelijk in het defensief. Hier en vooral ook bij de Indische KMO’s zijn er veel sluitingen en grote verliezen aan jobs.

De uitvoering van de bestaande arbeidswetgeving staat of valt met de kracht van de vakbonden, die echter gedemoraliseerd zijn en waarvan er vele corrupt zijn.

Selectiviteit

Het valt ook op dat men de meest ontwikkelde sectoren of gebieden uitkiest. Bengalore is dus nu niet toevallig het Sillicon Valley van Indië. Nee. Het is dat eigenlijk altijd geweest: een hoge concentratie van overheidsbedrijven omringd door een grote privé-sector gekoppeld aan de aanwezigheid van het national research center. De globalisering komt dus eigenlijk alleen de leuke stukken van de taart wegkapen. Het feit dat Bombay een dynamisch financieel centrum is is ook niet nieuw. Bombay is altijd al de kern van de ontwikkeling geweest, lag voorheen altijd al jaren voorop op de rest van het land. Het is dan ook gewoon maar logisch dat de financiële beurs er welig tiert. Laat me ook nog zeggen dat het meer om financie- of speculatiekapitaal gaat dan om industriële investeringen.

De globalisering brengt Indië dus geen vooruitgang mee.