Noord-Ierland: Nobelprijs voor de vrede

De Nobelprijs voor de vrede gaat naar het Noord-lerse vredesproces, en de beide leiders van de gemeenschappen die jarenlang gewapend tegenover mekaar stonden. In ons volgend nummer komen we hier zeker nog uitgebreid op terug. Hier volgt een (ingekorte) bijdrage van Frans Frison uit Dublin die al begin september was geschreven.

Op 1 september zie Sinn Fein voorzitter, Gerry Adams: “Het geweld behoort tot het verleden, het is over, uit en gedaan voor altijd”. David Trimble (leider van de pro-akkoord unionisten) beantwoordde de geste met ook een stap naar verdere toenadering: hij nodigde Sinn Fein uit om deel te nemen, samen met de andere partijen van de Assemblee, aan een ronde-tafel-conferentie.

Ontwapening

Vlak na zijn ruchtbarende verklaring duidde Gerry Adams, zijn rechterhand Mc Cuinness aan als vertegenwoordiger van Sinn Fein bij de ontwapeningscommissie, om de inlevering en vernietiging van de wapens van de paramilitaire milities te coördineren. Dit is weer een belangrijke stap voorwaarts, want tot hiertoe had Sinn Fein zich steevast verzet tegen de ontwapening van haar militie. Niet langer geleden dan zondag 30 augustus gaf de Provo-leiding een ondubbelzinnig communiqué uit, dat in duidelijke termen elke illusie van een spoedige ontwapening de grond inboorde. Maar na de moord van Omagh lijkt iedereen wel de boodschap begrepen te hebben. Het toont maar aan hoe vlug de politieke situatie evolueert.

Kan het momentum nu nog gestopt worden?

Er zijn genoeg hoopgevende indicatoren, maar de tegenstanders zijn niet te onderschatten; Als het protest na Omagh verder aanhoudt, dan is de situatie hoopgevend. Het feit dat Clinton dit ogenblik had uitgekozen om Ierland te bezoeken, wat ook zijn eigen beweegredenen mogen zijn, is een pluspunt voor het vredesproces. Het is voor Ierland zeer belangrijk dat Washington zich afzet tegen het republikanisme: de Iers-Amerikanen waren de voornaamste geldschieters van Sinn Fein, en hun politieke steun was niet te onderschatten. Hun houding t.o.v.h. Unionisme was eerder negatief. De reactie van het publiek in Ulster op Clinton’s toespraken oefent druk uit op de republikeinse basis, en versterkt de pro-akkoord tendens, terwijl de Unionistische basis zich uit het isolement gelicht voelt. Gelijkaardige reacties bij zijn bezoek aan Dublin, waar de invloed van de crypto-republikeinen sterk ondermijnd wordt.

Alles bij mekaar is een hoopgevende evolutie merkbaar, ook al werd bij Clinton’s veroordeling van het terrorisme in Ierland, weinig belang gehecht aan het VS-staatsterrorisme tegen Soedan en Afghanistan. De leider van Democratie Left en de burgemeester van Limerick (onafhankelijk socialist), die Clinton het ereburgerschap van de stad moest aanbieden, zijn zowat de enige politiekers die de Amerikaanse aanvallen hebben veroordeeld. Een boel mensen menen dat men de hand die voedt niet mag bijten, en zijn bereid alles van de USA te aanvaarden zonder morren, omdat enkele Amerikaanse multinationals hier bedrijven hebben neergeplant. Tot wanneer het hen beter uitkomt naar een goedkopere locatie te verhuizen, wat regelmatig gebeurt. Maar voor velen is Amerika de ‘grote broer”, en soms vraagt men zich af of dit de 51ste staat van de Unie is. Maar intussen: als het helpt, meepakken! Tenslotte mag de rol die Clinton in het Noord-ierse conflict speelde niet onderschat worden. Zijn invloed op de republikeinse lobby, in Ierland en in de USA kan niet losgemaakt worden van de evolutie van Sinn Fein, van terrorisme naar democratische procedures.

Hopelijk krijgen we geen waanzinnige reacties meer van de fascistische splin-tergroepn.

Frans Frison Dublin, 5 september 1998

Omagh

Om 10 over drie, op zaterdag 15 augustus, ontplofte een massieve bom in de hoofdstraat van het kleine Noord-lerse marktstadje Omagh. Het werk van het zogenaamde Real tra, de terroristische vleugel van de afgescheurde groep van de 32 Counties, de keiharden die zich afscheurden van Sinn Fein toen die het akkoord van Belfast ondertekenden. Voor hen is alleen het onbereikbare aanvaardbaar. Volgens hen hebben noch Gerry Adams, noch het hele Ierse volk het recht via democratische verkiezingen hun goedkeuring te heGhten aan akkoorden of compromissen die niet 100% overeenkomen met de “principes” van de opstandelingen van 1916. Het was pas toen het enkele dagen na de vuige massamoord tot hen doordrong dat over heel de wereld een goif van walging hun laffe daad veroordeelde, dat ze schoorvoetend schuld bekenden, maar geen spijt.