Een jaar geleden organiseerde het Defense Intelligence Agency, een afdeling van de Nationale Veiligheidsraad van de VS, een symposium over privatisering en veiligheid. In een wereld waar de overheid steeds terrein moet prijs geven worden privé-veiligheidsondernemingen van groot belang, schreef Antoine Uytterhaeghe in Vrede nr 330. Hieronder volgt een voorbeeld.

Sandline International is een van die “veiligheidsondernemingen” die opdoken in het begin van de jaren negentig. Ze willen niks van doen hebben met “huurlingen” zeggen ze, “wij zijn specialisten in strategische raadgevingen”. In de feiten kan men nagaan dat de meesten van deze nieuwe ondernemingen militaire operaties “sleutel in de hand” aanbieden. De vroegere huurlingenfirma’s van de jaren ’60 opereerden meestal via clandestiene netwerken. Vandaag daarentegen gaat het om dienstenondernemingen die hun venster in volle daglicht tonen en geleid worden zoals gelijk welke andere onderneming. Sandline is op dit vlak een schoolvoorbeeld.

Kluwen

Het grotere Sandline groepeert inderdaad een reeks andere veiligheidsfir-ma’s (Lifeguard, maar ook het beter bekende Zuid-Afrikaanse Executive Outcomes) en mijnondernemingen (Branch Mineral – goud, Diamond Works – diamant, en Heritage Oil and Gas – petroleum). Al deze bedrijven zijn onderling verbonden via een kluwen van participaties en co-voorzitterschappen. Het gaat om een gans web dat uitloopsels heeft in Canada, Zuid-Afrika en Londen en in een aantal fiscale paradijzen.

Waarom dan toch zoveel geheimzinnigheid?

Antwoord : om te verbergen dat deze ondernemingen bijzonder nauw samenwerken en hun actie coördineren. Een scenario dat zijn degelijkheid heeft bewezen is het volgende. Sandline of Executive Outcome komen een regering die in moeilijkheden zit ter hulp, voor een beperkte periode. Als

ze dan vertrekken nemen de mijnondernemingen hun plaats in. Wil dat zeggen dat de regeringen die Sandline of Executive Outcome inhuren hun diensten belonen met mijnconcessies aan Diamond Works en Branch Energy? Velen denken dit inderdaad, maar niemand heeft totnogtoe met zekerheid daar een bewijs kunnen voor leveren. Natuurlijk blijven we wel zitten met een duistere samenloop van omstandigheden. Zoals het feit dat deze mijnondernemingen slechts daar aanwezig zijn waar voorheen Lifeguard,

Het prijskaartje

Indien we de honoraria van Sandline optellen bij de prijs van de wapens zou het in totaal om 15 miljoen dollar gaan. Dit is zonder meer een enorme som, en zeker in vergelijking met het staatsbudget van Sierra Leone. Maar de zaak kon als volgt worden geregeld. De afgezette president Kabbah contacteert Taskesh Saxena, een Indische financier die aanzienlijke belangen heeft in de mijnsector van Sierra Leone. Saxena is een betrekkelijk troebel figuur: hij werkte vroeger nog voor de Bangkok Bank of Commerce, maar is nu uitgeweken naar Canada. De Thaïse autoriteiten beschuldigen hem 88 miljoen dollar te hebben ‘afgeleid’. Hoe het ook moge wezen, hij aanvaardt de financiering te regelen van de Sandline-operatie.

Executive Outcomes of Sandline de kans hebben gehad hun talenten ten toon te spreiden.

Sierra Leone

Volgens een enquête van de Britse geheime dienst zou blijken dat Sandline International  15 miljoen dollar heeft

gekregen om huurlingen aan te werven en wapens aan te kopen om de militaire junta van Johnny Paul Koroma in Sierra Leone te bestrijden. In mei 1997 had die namelijk de verkozen president, Ahmad Tejan Kabbah, opzij geschoven. Sandline werd gecontacteerd door de Britse hoogcommissaris in Freetown (Sierra Leone), dhr Peter Penfold. Kabbah is opnieuw geïnstalleerd.

Klein storend detail is dat op 19 oktober 1997 de UNO een wapenembargo naar Sierra Leone decreteer-de. Sandline-directeur, luitenant-kolonel Tim Spicer, kocht de wapens in Bulgarije die hij in februari 1998 aflevert ter plaatse, in complete en flagrante overtreding van het UNO-embargo. Een onderzoek van de douanediensten in de burelen van Sandline brengen aan het licht dat de vracht eerst naar Groot-Brittannië was gekomen. Daarnaast werd een gevechtshelikopter die Sandline gebruikte, verschillende malen hersteld door de manschappen van het Brits fregat dat voor de kust van Sierra Leone opereerde.

De Britse minister van buitenlandse zaken, Robin Cook, komt hiermee wel onder enige druk te staan. Hij zegt dat hij door niets of niemand op de hoogte werd gebracht… Maar op 9 mei maakt Tim Spicer een lijst bekend van namen met wie hij in contact stond over deze zaak. Minister Cook had deze lijst op 24 april reeds ontvangen. Twaalf hoge ambtenaren werden regelmatig over de specifieke activiteiten van Sandline ingelicht.

Bron : Engelse pers en Jeune Afrique