Op maat gesneden
Nu noemt Washington Suharto bij zijn ware naam: dictator. Jarenlang paste hij echter, zoals zijn soortgenoten Marcos en Mobuto, in de anti-communistische strategie van de Verenigde Staten. Dat hij 32 jaar geleden een half miljoen mensen, beschuldigd van communistische sympathieën liet afslachten en anderhalf miljoen in concentratiekampen liet opsluiten, scheen de “verdedigers van mensenrechten” niet te storen. Evenmin trouwens toen de 200.000 burgers in Oost-Timor werden afgemaakt. Suharto is het nu afgestapt. Zijn acolieten, met Habidi aan het hoofd, zijn gebleven en met hen de ondemocratische structuren die door Suharto en het leger werden opgezet. De nieuwe machthebbers schermen met nieuwe verkiezingen maar het ondemocratisch kiessysteem maakt iedere verandering onmogelijk. Het is daarom nodig hier even de aandacht op te vestigen.
- De president en de vice-president worden door het parlement om de vijf jaar verkozen maar het is de president die zijn opvolger aanwijst.
- Dit parlement, het “Volkscongres” is samengesteld uit 1.000 leden. Hiervan worden er 500 door de kiezers verkozen maar de 500 andere worden door de president en zijn acolieten aangeduid waarvan 75 door de strijdkrachten.
- Vijf verschillende wetten voorzien dat er slechts drie partijen mogen zijn.
- De sterkste is de Golkar, in 1964 door het leger opgericht. De parlementsvoorzitter is de leider van deze partij. De dochter van dictator Suharto was ondervoorzitter.
- Daarnaast worden twee andere partijen geduld. De Verenigde Ontwikkelingspartij (PPP) (islamitisch) en de Democratische Partij (PDl). Deze laatste partij die oorspronkelijk bedoeld was voor de nationalisten rond wijlen Soukarno en de christelijke minderheden werd in 1966 door een putch praktisch door de militairen overgenomen.
De gewezen voorzitster Megzwati Sukarnputie, de dochter van wijlen Soukarno, werd toen afgezet. Sindsdien kreeg ze verbod nog aan verkiezingen deel te nemen. Bij de verkiezingen in 1997 behaalde Golkar 325 zetels, de PPP 81 en de PD111.
Is het dan niet normaal dat de bevolking onder deze voorwaarden het voorstel afwijst om nieuwe verkiezingen te houden? (ads) (zie op blz. 36 verdere informatie over Indonesië)
Duitsland – Deelstaat – 27/5/98
De verkiezingen in Saksen-Anhalt, de voorlaatste voor de nationale kiesslag eind oktober, hebben zeker voor een ware omwenteling gezorgd.
In deze gewezen Oost-Duitse deelstaat, regeerde de SPD er met de Groenen in een minderheidsregering maar met de steun van de PDS (ex-communisten). Saksen-Anhalt telt 2,8 miljoen inwoners met als belangrijkste stad Maagdenburg.
Van de 2,1 miljoen kiezers kwamen er 70,5 % opdagen tegenover 54,8 % vier jaar geleden.
De Groenen behaalden met 3,3 % (5,1 % in 94) de kiesdrempel niet en komen dus ook niet meer in aanmerking voor de regering.
De liberale FDP kreeg 4,2 % (3,6 % in 94) maar bereikt dus ook de kiesdrempel van 5 % niet.
De CDU van Helmuth Kohl behield van 34,4 % in 1994 nog nauwelijks 22 % over.
De PDS behaalde 19,6 % en haar posities van 94. De SPD voor wie, tijdens de opiniepeilingen een score werd vooropgesteld van 44 %, moest zich tevreden stellen met 35,9 % of 2 % meer dan in 94.
De grote verrassing was de uitslag van de extreem-rechtse Deutsche Volksunion (DVU) die met 12,9 % een spectaculair resultaat boekte.
De leider van de SPD, Höppner, die met het verdwijnen van de groenen uit het parlement, zelfs geen minderheidsregering kan vormen, wees naar de verantwoordelijkheid van de CDU-regering van kanselier Kohl voor de vooruitgang van extreem-rechts. Na getracht te hebben dan toch een grote coalitie te vormen heeft Höffner, ondanks het verzet van Schröder, een minderheidsregering gevormd die de steun geniet van de P.D.S.
Nederland – Parlement – 6/5/98
Van de drie coalitiepartijen die de regering vormden, PvDA, PVV en D66, was het deze laatste, de kleinste D66 die bij de recente verkiezingen de gebroken potten moest betalen. De PvDA behaalde 45 zetels (+8), de rechtse liberale partij, VVD 36 zetels (+8), en D66 kreeg 14 zetels (-10). Bij de oppositiepartijen bekwamen de christen-democratische CDA 28 zetels (-6), en de linkse partijen o.m. Groen Links 11 zetels (+6) en de socialistische partij (SP), 5 zetels (+2).
De ouderenpartij AOV die de vorige maal 7 zetels behaalde viel uit de boot. Dit was eveneens het geval voor de extreem rechtse centrum partij die haar drie zetels verloor. De andere, kleine religieuze partijen, behielden samen 8 zetels. Ondanks er in Nederland geen stemplicht bestaat kwamen 73 % van de kiezers opdagen.
Paraguay – President -10/5/98
Met meer dan 53 % van de uitgebrachte stemmen won Raul Cubas, de kandidaat van de aan de macht zijnde colorade partij de presidentsverkiezingen.
Hij vervangt dus Carlos Wasmorzy die tot heden aan de macht was. Deze overwinning bevestigt de hegemonie van colorado sinds een halve eeuw. Bij de voorverkiezingen op 7/9/97 werd eigenlijk de generaal Oviedo als kandidaat verkozen. Deze werd echter, voor het plegen van een staatsgreep, tot 10 jaar gevangenisstraf veroordeeld en was dus onverkiesbaar.
Hij werd vervangen door Raul Cubas die in zijn kiescampagne de nadruk legde op de invrijheidsstelling van Oviedo. Oviedo is een populistische figuur die veel invloed heeft in de arme wijken en bij de kleine boeren voor wie hij degelijke landbouwhervormingen vooropstelt. Met meer dan 55 % van de bevolking zonder vast werk, 60 % zonder drinkbaar water en zowat 300.000 boeren zonder land is het weinig geïndustrialiseerde Paraguay een van de armste landen van Zuid-Amerika. De VS. ziet met lede ogen een regering aan de macht komen, waar de sterke man achter de schermen, een gewezen putschitische generaal is, die grondige maatschappelijke veranderingen vooropstelt. Deze wordt dan ook beschuldigd, hoe kan het anders, betrokken te zijn bij de drugsmokkel.
Dominicaanse republiek – Parlement -17/5/98
De sociaal-democratische oppositiepartij (PRD) van Fransico Pena Gomez die op 10 mei overleed, behaalde de absolute meerderheid in de nationale en lokale verkiezingen. In de hoofdstad San Domingo bekwam de zanger Johnny Ventura 60 % van de stemmen. De reformistische sociaal christelijke partij (PLD-conserva-tief) van de ex-president Joaquin Balaguer moest de duimen leggen en betekent meteen het einde van de carrière van deze oude discipel, de dictator Raphael Leonidas Trujillo, wiens partij een halve eeuw aan de macht was. Slechts 40 % van de kiezers kwam opdagen. De PRD voerde zijn campagne tegen de corruptie en de politiek van de PLD waarbij in hoofdzaak de belangen van de rijken werden gediend. Er vielen tien doden en talrijke gekwetsen tijdens de kiescampagne. De verkiezingen werden door 10.000 waarnemers gecontroleerd.
Voor het vice-presidentschap verloor Estrada’s kandidaat Edgardo Angara het van Gloria Macapagal-Aproyo, een economiste van vorming, en dochter van de vroegere Filipijnse president Diosdado Macapagal. Estrada is een gewezen “held” van het witte doek die steeds aan de kant van de goeden stond. Bovendien is Estrada, door zijn populistische taal, zeer populair in de volkswijken.
Noord-Ierland – Referendum – 22/5/98
Aan het referendum over het “goede vrijdagakkoord” namen 81,1 % van de kiezers deel. Op de vraag: Steunt u het akkoord bereikt op de meerpartijenonderhandelingen over Noord-Ierland? stemden 71,12 % voor en 28,88 % neen.
Op 25 juni zullen, volgens het proportioneel principe, 108 afgevaardigden verkozen worden voor de Noord-lerse assemblee. Deze zal een regering verkiezen van 10 leden, op basis van de uitslagen waarvoor de partijen proportioneel zullen vertegenwoordigd zijn. (Lees ook blz. 12-15)
Ierland – Referendum – 22/5/98
Volgens het “goede vrijdag akkoord” voor Noord-Ierland moest gelijktijdig eveneens een referendum gehouden worden voor de wijziging van de grondwet. Zo was de vraag: “Steunt u het voorstel tot grondwetswijziging zoals besloten in ondervermelde wet” (wet op het 19de amendement op de grondwet, 1948). 94,55 % antwoordden ja en 5,45 % neen.
Rusland – Deelstaat -18/5/98
In de Siberische regio Krasnoïck werd de Russische generaal Alexander Lebed met 56 % van de stemmen als gouverneur gekozen. Zijn directe tegenstander, de uittredende gouverneur Valerie Zoubov, behaalde 40 % van de stemmen.
Lebed kon in zijn kiescampagne rekenen op de steun van de financier Boris Berezovski, die o.m. zijn invloedrijke T.V.-ketens ter beschikking stelde en van een dubieuze figuur die in de regio de koning van de aluminiumindustrie wordt genoemd.
De gewezen parachutisten generaal komt langs deze weg in de invloedrijke Russische senaat die uit vertegenwoordigers van de regio’s is samengesteld. Lebed beschouwt deze post als gouverneur als een springplank naar de Russische presidentsverkiezingen die in het jaar 2000 moeten plaats hebben.
Filipijnen ■ President -11/5/98
Voor de presidentsverkiezingen is maar een ronde voorzien zodat de kandidaat met de meeste stemmen automatisch verkozen is. Uit de officiële uitslagen die op 29 mei bekend gemaakt werden blijkt dat Jozeph “Erap” Estrada, de uittredende vice-president, het gehaald heeft met 10,7 miljoen stemmen, d.i. 39,8 %, tegenover José de Vencia met 4,3 miljoen stemmen (15,8 %) die de steun genoot van de uittredende president Fidel Ramos.
Hongarije – Parlement – 24/5/98
De regeringspartijen, de Hongaarse socialistische partij (MSZP) en de Alliantie van Vrije Democraten (SZDSZ) (liberalen) leden de nederlaag bij de parlementsverkeizingen. Fidesz – de Hongaarse Burgerpartij behaalde met 38,6 % -148 zetels (20 in ’94).
De Hongaarse socialistische partij bekwam, als gevolg van het complesx kiessysteem, met 34,4 % – 234 zetels (204 in ’94).
De onafhankelijke kleine Boerenpartij – 48 zetels (26 in ’94). De Alliantie van Vrije Democraten – 24 zetels (69 in ’94). De Democraten – 17 zetels (38 in ’94). De Partij voor Rechtvaardigheid en Leven (extreem-rechts) – 14 zetels (behaalde in ’94 niet de kiesdrempel van 5 %). Onafhankelijken 1 zetel. Het parlement bestaat uit 134 verkozenen. Het ziet er naar uit dat Victor Orban, de jonge leider van de burgerpartij, die een populistische politiek predikte, een beroep zal moeten doen op de boerenpartij (die nauwe banden heeft met extreem-rechts) om een regeringsmeerderheid te vinden.
Denemarken – Referendum – 28/5/98
Tijdens het referendum over het verdrag van Amsterdam stemde 55,1 % ja.
De opkomst lag met 75,2 % van de stemgerechtigden aan de lage kant.
Senegal – Parlement – 24/5/98
Met slechts 50,12 % van de stemmen behaalde de socialistische partij van de president Diouf 93 van de 140 zetels in het parlement. De democratische partij van Senegal (P.D.S.) van Abdoulaye Wade, die de sterkste partij is in de hoofdstad Dakar, bekwam 23 zetels. De democratische hernieuwing van de gewezen socialistische minister Djilo Ka 11 zetels.
Twee andere oppositie partijen respectievelijk-4 en 3 zetels door een verkozene in het parlement vertegenwoordigd zijn. Er namen 18 partijen aan de verkiezingen deel.
Australië – Deelstaat -14/6/98
In de deelstaat Queensland, een regio in het Noord-Oosten van Australië, veroverde de extreem-rechtse nationalistische en populistische partij van Pauline Hanson, die in 1997 werd opgericht, meteen bijna 25 % van de stemmen. Deze partij wil de hulp aan de inheemse bevolking, de Aboriginals stop zetten, de immigratie van Aziaten e.a. bevolkingsgroepen beperken en eist de invoering van een nationale dienst inbegrepen de militaire training, voor alle jongeren. De liberale partij van de Australische premier, de consvervatief John Howard verloor zes van zijn vijftien zetels. De Travaillistische partij (Labour), in de oppositie op federaal vlak, behaalde 43 van de 89 zetels. De toerische sector die in grote mate van Aziatische toeristen afhangt en de Aboriginals vieren dat de uitslag van extreem-rechts van hen negatieve gevolgen zal hebben.
Informatie en commentaar: André De Smet