De boemerang
Het is een jaar geleden dat de Duitse kiezers, met de overwinning van de SPD en Groenen, de regering Kohl afstraften voor zijn nefaste politiek. De blijvende werkloosheid die reeds opliep tot meer dan 4 miljoen gaf de doorslag. De SPD-er Schröder stelde zich voor als de man van het midden, de man die verandering zou brengen. Er werden veel kiesbeloften gemaakt maar alles bleef zoals het was. Oscar Lafontaine, de SPD voorzitter werd minister van financiën, stelde daadwerkelijke veranderingen voor maar… werd aan de kant gezet. Aan de vooravond van de Europese verkiezingen pakte Schröder, met zijn vriend Tony Blair uit met een neo-liberaal manifest. Aan de sociaal-democraten werd een “derde weg” voorgesteld die, omdat hierbij de werkers de kosten van crisis zouden moeten betalen, door de arbeidersbeweging verworpen werd. Bij de voorstelling van de begroting voor het jaar 2000 werd dit duidelijk. Er moesten 30 miljard mark bespaard worden en dit zou hoofdzakelijk op de rug van de kleine man vallen. Met deze neo-liberale koers was de maat vol. De kiezers die al hun hoop op de nieuwe regering hadden gesteld voelden zich bedrogen. Óp de vraag naar een werkelijk tewerkstellingsbeleid, naar meer rechtvaardigheid en gelijke kansen voor iedereen, kwam geen antwoord van de SPD en de Groenen. De SPD en de Groenen werden in de recente deelstaatverkiezingen dan ook ernstig afgestraft. Schröder heeft hieruit niet de gepaste conclusies getrokken. Hij blijft herhalen dat hij zijn aangevatte politiek zal verder zetten. Het gevaar is niet denkbeeldig dat het bestaan van deze sociaal-democratische en groene regering kortstondig zal zijn. Uit de uitslag van de recente verkiezingen blijkt dat de CDU zich opnieuw kandidaat stelt om de macht over te nemen.
(ads)
Duitsland – Deelstaten
Sinds hun overwinning in de wetgevende verkiezingen vorig jaar tegen de CDU van Kohl, hebben de SPD en de Groenen enkele memorabele nederlagen geleden. In februari verloren ze de meerderheid in Hessen (regio Frankfurt) o.m. door de ineenstorting van de Groenen. Daarop volgde de terugloop tijdens de Europese verkiezingen op 13 juni. De recente deelstaatverkiezingen wijzen op een verdere terugval.
Saarland – 5/9/’99
De SPD die met Reinhard Klimmt (sinds 1998 de opvolger van Oscar Lafontaine) in Saarland over de meerderheid beschikte behaalde 44,4 % (- 5 %) van de stemmen en 25 zetels. De CDU onder leiding van Peter Muller bekwam 45,45 % (+ 6,9 %) van de stemmen en 26 zetels. De Groenen bleven onder de kiesdrempel van 5 % zodat ze niet meer in het Saarlandse parlement vertegenwoordigd zijn. Ook extreem rechts en de PDS, die hier voor de eerste maal aan de verkiezingen deelnam, bleven onder de kiesdrempel.
De gewezen premier Klimmt die tot de oppositie behoorde die in de SPD de besparingspolitiek van Schröder aanklaagde, omdat deze in hoofdzaak de kleine mensen treft, wees er op dat daar de oorzaak ligt van de achteruitgang van zijn partij.
Ondertussen heeft Schröder Klimmt opgevist in de federale regering als minister van transport wat toch wel heel wat vragen oproept.
De SDU-er Muller is iemand van de nieuwe generatie (49 jaar) in deze partij. Zo weigerde hij enkele maanden terug de nationale CDU-petitie te ondersteunen tegen de dubbele nationaliteit.
Brandenburg – 5/9/’99
De SPD blijft met zijn leider, de minister-president van de vroegere regering Manfred Stolpe blijft, ondanks het dramatisch verlies van 14,8 % met 38,3 % van de stemmen, de sterkste partij. De CDU die 26,5 % behaalde, noteerde een winst van 7,8 %. De grote verrassing waren de 3,7 % van de stemmen voor de PDS met een winst van 4,6 % en van
de extreem rechtse Deutse Volksunion (DVU) die met 5,3 % van de stemmen de kiesdrempel overschreed. De DVU had reeds in 1998 in Saxen-Anhalt (regio Maagdenburg) 12,9 % behaald maar bleef bij de verkiezingen in Meckelenburg-Pommeren onder de kiesdrempel wat eveneens het geval was bij de Europese verkiezingen. Deze partij wordt geleid door de revisionistische rijke uitgever Gerhard Frey, die in Brandenburg niet minder dan 2,4 miljoen mark uitgaf in een campagne tegen buitenlanders. Ook in Brandenburg vielen de Groenen onder de kiesdrempel. De opkomst bedroeg slechts 54,4 % van de kiezers. De SPD (38,3 %) die met de PDS (23,3 %) over een meerderheid beschikt heeft echter beslist samen met de CDU de regering te vormen.
Thüringen-12/9/’99
Een week nadat de SPD in Saarland en Brandenburg de absolute meerderheid had verloren, kreeg ze ook in Thüringen een opdonder. De christen-democraten van de CDU, geleid door de aftredende minister-president Bernhard Vogel, veroverden met 51% van de stemmen (een winst van 8,4 % t.o.v. 1994) de absolute meerderheid. De SPD verloor maar eventjes 11,1 % en houdt slechts 18,5 % van de stemmen over. Een andere opdonder voor de SPD is het feit dat de PDS (ex-communisten) met 21,4 % van de stemmen (een winst van 4,8 %) de tweede partij wordt. Vogel heeft meteen aangekondigd dat hij de regeringscoalitie met de SPD opzegt en de CDU in de Lander alleen wil regeren. Ook hier behaalden de Groenen de kiesdrempel niet.
Saxen -19/9/’99
Nooit heeft de SPD zo’n lage score genoteerd. De partij van Schröder behaalde slechts 10,7 % van de stemmen tegen 16,6% in 1994.
Kurt Biedenkoph (69j.) van de CDU de leider van de deelstaat die men in de regio de “koning” noemt bekwam 56,9 % van de stemmen tegen 58,1 % in 1994. De enige winnaar is de PDS die met 22,2 % (16,5 % in ’94) de tweede sterkste partij wordt.
Extreem rechts met 2,9 % en de Groenen 2,6 % (4,1 %) vielen onder de kiesdrempel. De opkomst bedroeg 61,1 % of 3 punten hoger dan in 1994.
Vrede – nr. 340 – november-december ’99
Berlijn-Deelstaat-10/10/99
De laatste Duitse deelstaatverkiezing die in 1999 gehouden werd is volgen dezelfde trend verlopen als de voorgaande. De CDU, die samen met de SPD in Berlijn regeert, behaalde 40 % van de stemmen (+ 3 % t.o.v. 95). De SPD kende met een nieuw verlies van 1 % nog een meevaller in vergelijking met de uitslagen elders. Met 22,6 bekwam ze echter haar slechtste resultaat sinds 1945. De PDS (Partij voor een Democratisch Socialisme) kwam met 17,4% (+3,2%) als de grote winnaar uit de bus. Meteen wordt ze de derde partij in het politieke forum. In het westelijk deel van Berlijn verdubbelde ze zelfs haar overschreed score t.o.v. 1995 en noteerde 4,5 %. Volgens de TV-zender ARTE ze in sommige delen van Oost-Berlijn de 50 procent.
De Groenen kregen hier eveneens een opdonder aangezien ze terugvielen van 13 % in 1995 naar 10 %. De uitslag wijst ook hier op een groeiende ontevredenheid van de bevolking over de besparingspolitiek van de regering Schröder, die vooral ten koste van de werkende bevolking gevoerd werd.
Berlijn telt bovendien 20 % werklozen. Uit peilingen is gebleken dat tweede derde van de Berlijnse bevolking tegen een grote coalitie CDU-SPD is. Beiden hebben echter besloten samen verder te blijven regeren.
Naast het federale parlement speelt in Duitsland de Bundesrat (senaat) een belangrijke nationale politieke rol. Deze is samengesteld uit 69 vertegenwoordigers van de zestien deelstaten waarbij rekening gehouden is met het inwonersaantal en het economisch gewicht,
Samen met de Bondsregering heeft de Bundesrat ruime bevoegdheden inzake landbouw, sociale en buitenlandse politiek. De Bundesrat mag zelf wetsvoorstellen doen en moet zijn goedkeuring geven aan vele wetsontwerpen van de Bondsregering o.m. grondwetswijzigingen en financiële wetten, De huidige federale regeringspartijen, de SPD en de Groenen, die het de regering Kohl bestaande uit CDU en FDP lastig maakten om te regeren, zitten vandaag in dezelfde situatie. Sinds de verkiezingen in Hessen zijn ze in de Bundesrat de meerderheid kwijt en met de bovenvermelde verkiezingsuitslagen wordt de kloof alsmaar groter.
Duitsland – Gemeenten -12/9/’99
In het sinds tientallen jaren gevestigd historisch bastion van Rijnland – Westfalen heeft de SPD eveneens een catastrofale nederlaag geleden. Gemiddeld verloor ze 8,4 % (33,4 %) terwjl de CDU 10 % wint en op veel plaatsen de absolute meerderheid behaalt.
De SPD die tot heden drieëntwintig grote steden bestuurde verloor in Keulen en Essen van de CDU. Gezien in sommige steden geen meerderheid tot stand kwam werd op 26/9 een tweede stemronde gehouden. De sociaal-democratische SPD herstelde van de terugloop en wist in sommige steden haar meerderheid te behouden. De SPD die in de eerste ronde het burgemeesterschap in Keulen verloor aan de CDU (de eerste maal sinds vijftig jaar) behield Dortmund en Bonn maar moest Düsseldorf, de hoofdstad van de deelstaat, aan de CDU afstaan. In Noordrijn – Westfalen verloor de SPD in totaal elf van haar twintig burgemeesters.
Verkiezingen Oost-Timor – Referendum – 5/9/’99
Ondanks de terreur van de pro-lndonesische groepen, gesteund door het Indonesisch leger nam 98,2 % van de ingeschreven kiezers aan het referendum deel. 78,5 % sprak zich uit voor de onafhankelijkheid, (voor meer informatie zie “dossier”)
Noorwegen – Gemeenten -13/9/’99
De sociaal-democratische partij van Noorwegen, die sinds de herfst van 1977 in de oppositie zit, heeft tijdens de gemeenteraadsverkiezingen 3 % van de stemmen verloren t.o.v. van de vorige gemeenteraadsverkiezingen en 7 % t.o.v. de laatste parlementsverkiezingen. Ze blijft niettemin met 28,1 % van de stemmen de sterkste partij.
Algerije – Referendum -16/9/’99
De Algerijnse president Abdelazis Bouteflika heeft zijn doel bereikt. Aan het door hem uitgeschreven referendum nam 85 % van de 17,5 miljoen ingeschreven kiezers deel. Bij de op 15 april gehouden presidentsverkiezingen bedroeg de opkomst slechts 60 %. Niet minder dan 98,63 % antwoordde ja op de nog al vage vraag “Bent u voor of tegen de inspanningen van de president van de republiek met als doel de vrede en de burgerlijke verstandhouding te verwezenlijken?”. Een zo gestelde vraag laat slechts plaats voor een bevestigend antwoord, (zie artikel)
Oostenrijk – Deelstaat – 26/9/99
De extreem rechtse Vrijheidspartij (FPO) van Haïder won in Vorarlberg, de deelstaat waar ze met de conservatieve volkspartij (OVP) bestuurt, met 27,5 % glansrijk de verkiezingen. In 1995 behaalde ze in de algemene verkiezingen 22 %, maar wint 9,1 % t.o.v. de vorige deelstaatverkiezingen.
De OVP verloor voor de eerste maal sinds 1945 haar volstrekte meerderheid.
Met een verlies van 4,2 % bleef ze steken op 45,8 %. De sociaal-democratische SPG kreeg zoals in 1994 eens te meer klappen en heeft met 13 % (- 3,2 %) nog slechts de status van een kleine partij. De Groenen verloren eveneens 1,7 % en hebben nog 6 %. Ze verliezen meteen de status van fractie in het parlement en dus financiële en personeelsvoordelen.
De OVP heeft besloten verder met het extreem rechtse FPG te regeren.
India – Parlement – sept.-okt. ’99
Het is de gewoonte India in de media te bestempelen als de grootste democratie van de wereld. Het ziet er naar uit dat India in de komende jaren China zal voorbijsteken wat het aantal inwoners betreft. India blijft nochtans een land waar 350 miljoen mensen met een inkomen moeten rondkomen dat onder het levensminimum ligt. Dit alles beïnvloedt de verkiezingen waar een aanzienlijk aantal partijen aan deelnemen.
De voorbije verkiezingen die zoals gewoonlijk over drie weken gespreid zijn waren de derde in drie jaar tijd. Onder leidng van de B.J.P. van de aftredende premier Atal Bihouif ????? behaalde de door hem opgerichte Democratische Nationale Alliantie bestaande uit 24 partijen de overwinning met 292 van de voorlopig verdeelde 538 zetels. Het volledig parlement bestaat uit 545 zetels. De congrespartij van Sonja Ghandi, erfgename van de Nehru-Ghandi dynastie, bleef onder de 120 zetels. Het waren er 141 in de vorige legislatuur. Wij komen hierop terug wanneer de volledige officiële resultaten worden bekendgemaakt.
Oostenrijk – Parlement – 3/10/99
In de wetgevende verkiezingen boekte, zoals gevreesd, de extreem-rechtse Vrijheidspartij van Jörg Haider een nieuwe overwinning.
Met 27,2 % (53 zetels, + 12 zetels) wordt ze een van de drie grote partijen. De Sociaal-Democraten, met 33,4 % (65 zetels – 6), beleefden de slechtste uitslag uit hun geschiedenis. De Christen-Democraten moeten zich tevreden stellen met 26,8 % van de stemmen (52 zetels-status quo). De Groenen behaalden met 7,1 % (+2,3%) sinds lang hun beste score.
De populist Jörg Haider, die sinds hij de Liberale Partij overnam bestendig vooruitging, zit in de regering van twee (Karintië en Salzburg) van de negen Lander samen met de conservatieve Christen-Democraten. Haider is eveneens gouverneur van Karintië. Hoewel Oostenrijk een betrekkelijk welvarend land is, met een bestendige groei en weinig werklozen (4,5 %) is er bij de bevolking een groeiende ontevredenheid. Vriendjespolitiek en corruptie speelden een grote rol in het ontstaan van deze gevoelens onder de bevolking.
Haïder misbruikt de angst voor de vreemdeling en speelt, zoals bij ons het Vlaams Blok zijn troeven uit met de slogan “Eigen volk eerst”. Zo reikt hij in Karintië geboortepremies uit aan Oostenrijkers, maar niet aan vreemdelingen. Uit onderzoeken blijkt dat 47 % van zijn kiezers arbeiders zijn, terwijl bij de sociaal-democraten nog slechts 35 % van hun kiezers arbeiders zouden zijn. De jongeren onder de dertig jaar vormen eveneens 35 % van de kiezers van Haïder.
Het heeft de arbeiders en jongeren blijkbaar niet gehinderd om voor de eerste kandidaat van Haïders FPO, de rijke industrieel Thomas Prinshorn, te stemmen. Jörg Haïder was de zoon van een tijdens de wereldoorlog actieve nazi-familie.
Tijdens de laatste jaren hield hij o.m. een spreekbeurt op een vergadering van de gewezen SS-er en legde hij lovende verklaringen af over de door Hitler gevoerde politiek. Jörg Haider is behalve gefortuneerd, ook eigenaar van bossen in Karintië.
Portugal – Parlement -10/10/99
De socialistische premier Antonio ?????, die aan het hoofd stond van een minderheidsregering heeft in deze verkiezingen zijn doelstelling – een absolutie meerderheid behalen -niet bereikt.
De socialisten behaalden 44 procent en 119 van de 230 zetels (+ 1 zetel).
De sociaal-democratische oppositiepartij P.S.D. verloor met 32,3 % ongeveer 1 procent en bekwam 89 zetels. Het verbond van communisten en Groenen, het C.D.U., liet een winst noteren en ging van 15 naar 17 zetels. 38 % van de kiezers gingen niet stemmen.
Verkiezingen: informatie en commentaar André De Smet
Personalia
Te Gent overleed op 24/9/99 onze vriend Alben Smesman, weduwnaar van Julia De Backer. Aan de dochter, familie en vrienden bieden we onze oprechte deelname aan in het verlies dat hun treft.
Nagels met koppen
■ FUSIES: De Franse groepen Carrefour en Promedes (Continent, Champion, Shopie e.a.) hebben aangekondigd dat ze gaan samensmelten. Deze nieuwe groep betekent 240.000 tewerkgestelden in 26 landen. Op wereldvlak zal het de tweede groep zijn in de sector van de grootwarenhuizen. De Amerikaans Wall-Mart (1 miljoen personeelsleden in 10 landen) staat nog steeds op de eerste plaats. In Frankrijk wordt de nieuwe groep de nummer 1 van de privé-ondernemingen met een zakencijfer van 355 miljard F.Fr., 4000 magazijnen en 25 % van de verkoop in de voedingssector. In sommige steden waar beide groepen warenhuizen bezitten zullen ze 80 % van de sector controleren. In Argentinië en Brazilië controleren ze zelfs 40 % van de grootwarenhuizen. De P.D.G. van de twee groepen beweren dat ze, na de fusie, de vermindering van de werkkrachten in de aankoopsector zal opvangen door nieuwe posten uit te bouwen in de magazijnen.
De werkers reageren hier sceptisch op. Ook de boeren die in Frankrijk een hevige strijd voeren tegen de lage aankoopprijzen zien met bezorgdheid de nieuwe fusie tegemoet. Carrefour heeft eveneens belangen met het Belgische G.B.
■ TOP TIEN VAN DE TELECOM MULTINATIONALS:
- (Volgens beurskapitalisatie) (in miljarden dollar)
- SBS-Amertich (VS)*: 173,53
- A&T(VS) 149,35
- Bell-Atlantic-GTE (VS)* 143,85
- MCI-Worldcom (VS) 137,46
- NTT (Japan) 121,95
- Vodafon-Air Touch (VS)* 110,00
- Deutse Telecom (D) 105,25
- British Telecom (GB) 96,25
- Bell Shouth (VS) 90,94
- France Telecom 89,27
(*) Recente fusies – Bron: Securitas 300.
■ DE 10 BELANGRIJKSTE FIRMA’S VAN TELECOMMUNICATIEMATERIAAL:
In verhouding tot hun zakencijfer, voor 1997
- in miljarden dollar
- Lucent Technologies (VS) 23,04 (+ 12 %)
- Ericsson (Zw) 21,97 (+ 35 %)
- Motorola (VS) 18,55 (+ 6%)
- Alcatel(Fr) 17,19 (+18%)
- Nortel(Can) 15,45 (+20%)
- Siemens (D) 14,76 (+25%)
- Nee (Japan) 13,83 (+ 2%)
- Nokia (Fin) 8,74 (+ 33 %)
- Fujitsu (Japan) 7,01 (+ 2 %)
- Cisco Systems (VS) 6,44 (+ 5%)
(+) Stijging in vehrouding tot 1996.
De Zweedse Telecomgigant Ericsson die 104.000 mensen in dienst heeft aangekondigd dat 11.000 arbeidsplaatsen zullen verdwijnen.
■ AANDEEL VAN MANNEN EN VROUWEN DIE IN 1996 GEWOONLIJK GEMIDDELD MEER DAN 40 UREN PER WEEK WERKEN:
mannen vrouwen
- Tsjechië 95 % 84 %
- Turkije 94 % 98 %
- Zuid-Korea 94% 92%
- V.S. 80 % 60 %
- Japan 61 % 31 %
- Ierland 60 % 31 %
- Gr.-Brittannië 59 % 20 %
- Italië 32% 18%
- Spanje 25% 16%
- Frankrijk 21 % 10%
- Duitsland 20 % 7 %
- Noorwegen 15% 4%
- Zweden 15% 8%
- België 13% 8%
- Nederland 10% 2%