Op 8 September j.l. werd te Manilla het Zuidoost-Aziatisch Pact (S.E.A.T.O.) gesloten. Heel laconisch werd verkondigd, dat dit pact ondertekend werd door acht Westelijke en Oostelijke landen, te weten: de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Fiankrijk, Nieuw-Zeeland, Pakistan, de Philipijnen en Thailand. Het zal wel niemand ontgaan dat, voor een verdrag dat Azië betreft, er weinig Aziatische landen inbegrepen zijn. De grootste landen van Azië en we willen er slechts drie noemen, maar ze maken samen ongeveer 75% van de totale bevolking van dit Continent uit, namelijk China, Indië en Indonesië, zijn ofwel hier van uitgesloten of hebben zich afzijdig gehouden.
Wat is het ware doel en karakter van dit Pact. Het best kunnen we dit naar voor brengen met de uitspraak van de afgevaardigde van India bij de UNO, de eer Krishna Menon, «Het Zuidoost-Aziatisch Pacht, zegde hij, is geen Pact voor de Verdediging van geheel Zuidoost-Azië, vermits Indië er niet inbegrepen is. Dit Pact heeft als gevolg dat het de landen van dezelfde streek in twee kampen verdeelt». Hij voegde daar tevens bij dat het in feite een militaire alliantie van één partij tegen een andere is.
Het doel van dit verdrag is duidelijk, het moet dienen om onder de mom van het anti-commnnisme de vrijheidstrijd, de strijd tegen het kolonialisme, kortom de strijd van de Aziatische Volkeren voor hun onafhankelijkheid en zelfbestaan de kop in te drukken.
In het verdrag is er ook sprake van Laos, Cambodja en Zuid-Vietnam. Weliswaar zijn deze landen niet in het Pact opgenomen, maar in een afzonderlijk Pro-’ tocol wordt gezegd, dat deze landen onder de bescherming van dit verdrag staan. Dit is klaar en duidelijk een schending van de overeenkomst van Genève, zoniet naar de letter dan zeker i.n vast naar de geest.
Vandaag horen we reeds verklaren door de Franje Minister van Financiën, dat i-iankrijk en de V.S.A. in toepassing van het Zuid oost-Aziatisch Pact hun bijstand aan Cambodja, Laos en Zuid-Vietnam zullen voortzetten. We willen hier niet vooruitlopen op de gebeurtenissen, maar het gevaar is heel groot dat in plaats van naar do vereniging van Noord en Zuid Vietnam te gaan, zoals overeengekomen op de Conferentie van Genève, men alles in het werk zal stellen om de verdeling te doen voortduren zoala dit het geval is in Duitsland en Korea.
In het verdrag zijn Hongkong en For-mosa niet begrepen. Vooral voor Formosa is dit van zeer groot belang. Het staat onomstootelijk vast, dat Formosa behoort tot China en dat de «kwestie Formosa» een zuivere Chinese aangelegenheid is. De V.S.A. echter oordelen er anders over en Tsjang Kai Check geniet de steun van de 7de Amerikaanse vloot. Alhoewel thans de algemene aandacht gespannen is op de gebeurtenissen met betrekking tot West-Europa en de Duitse herbewapening mogen de jongste gebeurtenissen in Azië niet aan onze aandacht ontsnappen. Immers een ingrijpen door de V.S.A. bij Formosa zou een wereldbrand tot gevolg kunnen hebben.
Het staat als een paal boven water, dat een vredelievende oplossing voor de huidige problemen in Azië niet kan gevonden worden zonder de opname van China in de UNO. Het is immers onmogelijk een volk van 600 millioen inwoners over het hoofd te moeten zien.
Wat de wereld nodig heeft zijn geen collectieve Verdedigingspacten zoals S.E. A.T.O. en Atlantisch Pact, maar wel collectieve veiligheidspacten voor GEHEEL Azië en GEHEEL Europa.
Vrede oktober 1954